نویسنده:
مدیر
تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال، موجی است که در سراسر جهان راه افتاده و آنطور که به نظر می‌رسد، حالاحالاها قصد فروکش کردن ندارد. شما به عنوان صاحب یک کسبوکار دو راه بیشتر ندارید؛ یا سوار شدن بر روی این امواج را یاد می‌گیرید و یا چشم باز می‌کنید و می‌بینید که این امواج کسبوکار شما را بلعیده است.
در این مقاله با مزایای تبدیل کسب و کار سنتی به آنلاین آشنا می‌شوید و قدم به قدم مراحل انجام آن را یاد می‌گیرید. سپس از چالش‌‌‌‌‌‌‌ها و تصورات اشتباهی که ممکن است شما را به دردسر بیندازد، آگاهی پیدا می‌کنید.
اِرنست هِمینگوی در یکی از کتاب‌هایش می‌گوید:
کسبوکارها به دو شکل ورشکسته می‌شوند؛ اول آرام آرام و سپس ناگهانی. |
این گفته‌ی همینگوی، سرنوشت افرادی را نشان می‌دهد که به فکر تبدیل کسب و کار خود از سنتی به دیجیتال نیستند. این جمله ممکن است ما را یاد یکی از کاسب‌های قدیمی محلمان بیندازد. همان‌هایی که با چرتکه‌های چوبی و مغازه‌ای کوچک در یک نقطه از شهر مشغول فعالیتند. در محلۀ ما هم یکی از همین کاسب‌ها وجود دارد؛ اسم او مش رمضان است. کار او فروش لوازم آنتیک و قدیمی است که آدم را یاد گذشته می‌اندازد.
یک روز که به مغازه‌ی او رفته بودیم، سرِ درد و دل را باز کرد. از اوضاع کساد بازار می‌گفت و دلیل آن را هم موجود پلیدی به نام اینترنت می‌دانست! اما او خبر نداشت که همین موجود پلید، اوضاع خیلی از کسبوکارها را از این رو به آن رو کرده و بخصوص در دوران کرونا، کسبوکارهای زیادی را از خطر نابودی نجات داده است.
صحبت‌های او ما را به فکر فرو برد. اتفاقا این روزها کالاهای آنتیک و قدیمی طرفداران زیادی دارد و هر کسی دوست دارد، که حداقل یکی از آنها را در منزل خود داشته باشد. پس چرا ما به مش رمضان کمک نکنیم که کسب‌و‌کارش را دیجیتالی کند! این شد که دست به کار شدیم.
اولین قدم این بود که از مزایای تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال، برای او بگوییم. وقتی به او گفتیم که می‌تواند از سراسر کشور و حتی جهان مشتری داشته باشد، فکر می‌کرد که چیزی به سرمان خورده است! اما بعد که بیشتر با هم صحبت کردیم مسئله برایش شفاف‌تر شد.
اجازه بدهید با هم صادقانه صحبت کنیم. تبدیل کسب و کار سنتی به آنلاین می‌تواند فرایند زمان‌بر و پیچیده‌ای باشد. اما از قدیم گفته‌اند: «گر صبر کنی، ز غوره حلوا سازی». در ادامه، مزایایی که برای مش رمضان گفتیم را برای شما هم آورده‌ایم؛ تا دلتان را از ادامه راه قرص کنیم. دانستن مزایای کسبوکار اینترنتی باعث می‌شود تا با اطمینان بیشتری مسیرتان را ادامه داده و خدایی نکرده وسط راه جا نزنید.
روزهایی را به یاد می‌آوریم که دسترسی به بازار جهانی آن هم با هزینه کم، مانند یک رویای دست نیافتنی بود. چرا راه دور برویم؟ مثلا همین خود ما. دفتر نبض مارکتینگ در تهران قرار دارد؛ اما سال‌هاست بر روی پروژه مشتریانی کار می‌کنیم که حتی یک بار هم آنها را حضوری ملاقات نکرده‌ایم. همه این‌ها را مدیون اینترنت و کسبوکار دیجیتال هستیم.
در کسبوکار سنتی شما تا وقتی میتوانید محصولتان را به مشتری بفروشید که او در محل کارتان حضور داشته باشد. وقتی مشتری از مغازه شما خارج شود، خیلی سخت می‌توان به او دسترسی داشت و حتی شاید دیگر هیچ فرصتی برای فروش به او نداشته باشید.
درصورتی که در کسبوکار دیجیتال، میتوانید هر وقت که بخواهید به مشتریانتان دسترسی داشته باشید. چرا؟ چون کسبوکار اینترنتی، اطلاعاتی از مخاطبان به شما می‌دهد که حتی فکرش را هم نمی‌کردید! در کسبوکار دیجیتال شما می‌دانید که اسم او چیست، از کدام محصولات شما خوشش آمده است، در چه زمان‌هایی آنلاین می‌شود و بسیاری اطلاعات دیگر که در فرایند فروش آنلاین و بازاریابی محصولاتتان به شما کمک می‌کند.
میتوانید این اطلاعات را در نرم‌افزارهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) ذخیره کرده و هر زمان که لازم شد، از آنها استفاده کنید.
همانطور که در بخش قبل گفتیم در کسبوکار دیجیتال به اطلاعات زیادی از مشتریان دست پیدا خواهید کرد. اما سوالی که در این جا مطرح می‌شود این است که: این اطلاعات به چه دردی می‌خورد و چرا اینقدر مهم است؟
در دنیای پر هیاهوی امروز، مخاطبان با پیام‌های تبلیغاتی محاصره شده‌اند؛ مثلا وقتی که چیزی را در گوگل سرچ می‌کنند و یا در حال چک کردن شبکه‌های اجتماعی هستند به انواع مختلفی از تبلیغات بر می‌خورند.
این مسئله باعث شده که جلب توجه مخاطب سخت‌تر از همیشه باشد. در چنین شرایطی تنها یک راه برای جلب توجه مخاطبان وجود دارد و آن هم استفاده از محتوای شخصی سازی شده است. وقتی که مخاطبان شما با اطلاعات مربوط به خودشان مواجه می‌شوند برای چند لحظه متوقف شده و به پیام شما گوش می‌دهند.
خوشبختانه دنیای دیجیتال، ارسال محتوای شخصی‌سازی شده را راحت‌تر از هر زمانی کرده است. تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال باعث می‌شود بدانید که مشتری شما کیست، چه چیزی می‌خواهد و همان را در اختیارش قرار دهید. اینگونه او نه تنها به کسبوکار شما جذب می‌شود، بلکه به دلیل تجربه منحصر به فردی که به او ارائه داده‌اید، تا مدت‌ها در ذهن او باقی می‌مانید!
یک کسبوکار سنتی اگر بخواهد فروش شبانه‌روزی داشته باشد، باید هزینه زیادی پرداخت کند. در صورتی که یک کسبوکار دیجیتال بدون پرداخت حتی یک ریال مبلغ اضافه، کار فروش و بازاریابی شما را به صورت ۲۴ ساعته انجام می‌دهد.
سی سال پیش اگر کسی می‌خواست کسبوکار خودش را راه‌اندازی کند، ابتدا باید به پیدا کردن یک مکان فیزیکی فکر می‌کرد. بعد باید چند خط تلفن برای کسب‌و‌کارش می‌خرید و سپس بر روی جذب مشتریان کار می‌کرد. اما پدیده‌ای به نام اینترنت همه چیز را عوض کرده است.
در حال حاضر برای اینکه کسبوکار خود را داشته باشیم، حتی نیازی نیست از خانه خارج شویم؛ تنها چیزی که نیاز دارید یک کامپیوتر است که امکان اتصال به اینترنت را داشته باشد.
همانطور که گفتیم برای شروع کسبوکار اینترنتی به یک مکان فیریکی نیاز ندارید. این مسئله به ذخیره کردن منابع مالی شما کمک می‌کند. اما تنها سرمایه یک کسبوکار پول نیست؛ برای بسیاری از کسبوکارها زمان، حتی از پول هم مهم‌تر است.
با کسبوکار اینترنتی، دیگر نیاز نیست که کلی وقت و انرژی را در راه رفت‌و‌آمد به محل کار هدر دهید. شما در هر ساعت از شبانه روز و هر کجای دنیا که باشید، میتوانید لپ‌تاپ خود را باز کرده و روی کسبوکار خود کار کنید.
در کسبوکار آنلاین، شما به داده‌های زیادی از عملکرد مشتریان گرفته تا عملکرد وبسایت خود دسترسی دارید. این داده‌ها باعث می‌شوند بتوانید تصمیمات درست‌تری بگیرید. چون با تبدیل کسب و کار سنتی به اینترنتی، بر اساس مدارک و شواهد قطعی تصمیم می‌گیرید؛ نه صرفا حدس و گمان!
بعد از اینکه از مزایای تبدیل کسب و کار سنتی به اینترنتی برای مش رمضان گفتیم، دیدش نسبت به کسبوکار آنلاین به کلی تغییر کرد. اما مثل روز روشن بود که هنوز هم آن چنان مطمئن نیست . تبدیل یک کسبوکار سنتی به آنلاین می‌تواند منجر به تغییرات اساسی در نحوه عملکرد یک کسبوکار، نحوه ارائه محصولات و یا حتی نحوه برقراری ارتباط با مشتریان شود. بنابراین کاملا به او حق می‌دادیم اگر برای تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال کمی نگران باشد.
همیشه قدم گذاشتن در مسیرهای ناشناخته، کمی ترسناک به نظر می‌رسد. اما کمی آگاهی، مشکل را حل می‌کند. بنابراین ما مراحل تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال را مانند یک نقشه راه برای او توضیح دادیم تا خیالش از بابت همه‌چیز راحت باشد.
کمی تحقیق و برنامه‌ریزی، موفقیت در هر کاری را تضمین می‌کند. تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال نیز از این قاعده مستثنی نیست! بنابراین برای تبدیل کسب و کار سنتی به آنلاین، قبل از هر کاری باید از چند مسئله بسیار مهم اطلاع داشته باشید.
در واقع اگر تبدیل کسبوکار سنتی به دیجیتال را مانند یک ساختمان در نظر بگیریم، این موارد ستون‌های اصلی آن را تشکیل می‌دهند. بدون وجود این ستون‌های اصلی (اطلاع داشتن از موارد پایین)، دیر یا زود ساختمانتان تخریب می‌شود. در ادامه این موارد را برایتان آورده‌ایم.
قبل از تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال یکی از مهم‌ترین اقداماتی که باید انجام دهید این است که وضعیت فعلی کسب‌و‌کارتان را ارزیابی کنید. باید نقاط قوت و ضعف آن را بدانید؛ تا بتوانید به خوبی خود را برای فرصت‌ها و تهدیدهای پیش رو آماده کنید.
ترندهای مربوط به صنعت و بازار خود را شناسایی کنید تا بفهمید این موارد چطور بر تبدیل کسب‌و‌کارتان از سنتی به دیجیتال تاثیر می‌گذارد. اینگونه میتوانید به خوبی، خود را برای این تغییرات آماده کنید.
مدتی وقت بگذارید و ببینید که هدف شما از تبدیل کسب و کار سنتی به الکترونیکی چیست. سپس آنها را با اهداف کلی کسب‌و‌کارتان تطبیق دهید. همچنین لازم است که در هدف‌گذاری، مواردی مانند بودجه و زمان را نیز در نظر بگیرید.
قطعا تبدیل کسب و کار شما از سنتی به دیجیتال باعث تغییر رفتار مشتریان نیز می‌شود. رفتار مشتریان در دنیای واقعی و دیجیتال متفاوت است. اما اینکه ببینید رفتار مشتریان در دنیای دیجیتال دقیقا به چه صورت است، کار شماست. پس باید مدتی از زمان خود را به تجزیه و تحلیل رفتار مشتریان اختصاص دهید.
تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال مانند طراحی مجدد یک هواپیما، با تمام اجزای پیچیده‌ی آن است. حتی از آن هم سخت‌تر! چون زمانی که در حال طراحی مجدد این هواپیما هستید، باید در حال پرواز باقی بماند. در چند مرحله می‌توان برنامه‌های مربوط به تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال را اجرا کرد:
قبل از اینکه شروع به اجرایی کردن برنامه‌های تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال کنید، ابتدا باید طبق هدفی که در ذهن دارید یک مسیر طراحی کنید. سپس باید استراتژی‌هایی را بچینید که شما را به هدفتان نزدیک می‌کنند.
فرایندهای قابل پیش‌بینی را که تکرار می‌شوند شناسایی کرده و ترتیبی را فراهم کنید که بصورت خودکار و اتوماتیک انجام شوند. مثل این است که هواپیمای خود را در حالت خلبان خودکار قرار دهید.
سپس باید مطمئن شوید که همۀ افراد بطور کامل در جریان تغییراتی که قرار است اتفاق بیفتد، قرار دارند. در واقع باید مطمئن شوید که همه سوار هواپیما هستند! میتوانید یک جلسه ترتیب دهید و همه کسانی که تبدیل کسب‌و‌کارتان از سنتی به دیجیتال بر روی آنها تاثیر می‌گذارد را دعوت کنید؛ از کارکنان گرفته تا سهامداران. در این جلسه همه تغییرات را بطور شفاف برایشان توضیح دهید.
ترتیبی را فراهم کنید که کاربران کسب‌و‌کارتان در فرایند حل مسائل درگیر شوند. به این ترتیب هم مسائل کسب‌و‌کارتان با ایده‌های خلاقانه حل می‌شوند و هم همکاری بین شما و کاربرانتان تقویت می‌شود.
برای اینکه در تبدیل کسب و کار خود از سنتی به دیجیتال موفق عمل کنید، باید بطور مداوم فرایندهای جدید را آزمایش کرده و خود را با چالش‌های متعددی که ممکن است سر راهتان قرار گیرد، تطبیق دهید.
برای اینکه بتوانید با موفقیت کسب‌و‌کارتان را از سنتی به دیجیتال تبدیل کنید، باید یک مهارت را در خود تقویت کنید؛ اینکه به سرعت مشکلات و ناکارآمدی‌ها را شناسایی کرده و برای آنها راه حل مناسب پیدا کنید.
ابزارها و سیستم‌هایی را که بصورت بهینه کار نمی‌کنند را تعیین کرده و سپس برای کارایی بهتر، آنها را مدرن کنید.
حالا که همه چیز عملی شده، وقت سنجش عملکرد است. به این منظور سعی کنید به سوالات زیر در‌مورد کسبوکار خود (که حالا دیجیتال شده) جواب دهید.
تکنولوژی‌های جدید به کارکنانتان کمک می‌کنند که در مدت زمان کوتاه‌تری وظایفشان را به اتمام برسانند و یا در همان مدت زمان قبلی، کارهای بیشتری را انجام دهند.
پذیرش دیجیتال معیاری است که نشان می‌دهد کارکنان شما چه مقدار نسبت به پذیرش تکنولوژی‌های جدید پذیرش دارند.
باید بفهمید که تبدیل کسب و کار سنتی به اینترنتی، چه تاثیری بر نحوه ارتباط و درکی که مشتریان از کسب‌و‌کارتان داشته‌اند، گذاشته است.
در هر اقدامی که برای تبدیل کسب‌و‌کارتان از سنتی به دیجیتال انجام می‌دهید، باید یک مسئله را در نظر داشته باشید؛ اینکه نرخ بازگشت سرمایه این اقدام برای کسبوکار من چقدر است.
در کسبوکار سنتی، رقبای شما فقط به چند مغازه‌ی کناریتان محدود می‌شد؛ اما در کسبوکار آنلاین شما به اندازه کل دنیا رقیب خواهید داشت! پس اداره کردن یک کسبوکار آنلاین کار ساده‌ای نیست. داشتن کسبوکار آنلاین همانقدر که می‌تواند سودآور باشد، همانقدر هم به تخصص و دانش نیاز دارد.
شما سه راه بیشتر ندارید. یا خودتان این دانش را به دست آورید. یا شخصی را استخدام کنید که تخصص دارد و یا با شرکت‌هایی کار کنید که با هدف کمک به رشد دیجیتال کسبوکار شما به وجود آمده‌اند. مثل نبض مارکتینگ.
تصور غلطی که بسیاری از صاحبان کسبوکار دارند، این است که بعد از تبدیل شدن کسب‌و‌کارشان از سنتی به دیجیتال، دیگر احتیاجی نیست که کاری انجام دهند. حالا می‌توانند در خانه بنشینند در حالی که وبسایتشان همۀ کارها را انجام می‌دهد. این تصور اشتباه باعث می‌شود زمانی که با واقعیت رو‌به‌رو می‌شوند، جا بخورند!
در حقیقت بعد از راه‌اندازی یک کسبوکار اینترنتی تازه کار شما شروع می‌شود. باید هر لحظه انتظارات مشتری و تغییرات بازار را تحلیل کنید و بر اساس آن کسبوکار خود را بهبود دهید.
بعد از اتمام صحبت‌هایمان با مش رمضان، متوجه شدیم که او دیگر اینترنت را یک موجود پلید نمی‌داند. بلکه آن را مانند یک معجزه می‌داند که کسبوکار چندین و چند ساله‌اش را نجات داده است. لبخند رضایت او خستگی را از تنمان بیرون آورد.
اگر هنوز هم قانع نشده‌اید که کسبوکار خود را از سنتی به دیجیتال تبدیل کنید، یک توصیه برای شما داریم. تبدیل کسب و کار سنتی به دیجیتال به این معنی نیست که همین فردا باید درِ مغازه خود را ببندید و فقط به فروش آنلاین فکر کنید. میتوانید فرایند اینترنتی کردن کسبوکار خود را کم کم شروع کرده و به مرور آن را گسترش دهید. استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند شروع خوبی به این منظور باشد.
سوالات متداول
برای کسبوکار آنلاین، محدودیت زمانی و مکانی افسانه است، تصمیم‌گیری‌ها بر اساس داده‌ها صورت می‌گیرند، دسترسی به بازار جهانی ممکن است، اطلاعات بیشتری از مشتریان خواهید داشت، شخصی‌سازی کار سختی نیست، میتوانید ۲۴ ساعته بفروشید و به سرمایه زیادی هم نیاز ندارد.
ابتدا باید برای تبدیل کسبوکار سنتی به دیجیتال برنامه و تحقیق انجام دهیم. سپس باید این برنامه‌ها را اجرایی کنیم. در مرحله بعد باید به فکر راهکارهایی برای افزایش سرعت انجام کارها باشیم. حالا که همه چیز سر جای خودش قرار گرفته، باید نتایج فعالیت‌های خود را اندازه بگیریم.
در کسبوکار سنتی، رقبای شما فقط به چند مغازه‌ی کناریتان محدود می‌شد؛ اما در کسبوکار آنلاین شما به اندازه کل دنیا رقیب خواهید داشت!
محتوای این بلاگ توسط کارشناسان تایید شده است.
با تشکر از شما برای زمانی که صرف مطالعه این محتوا کردید.
تیم تولید محتوا | آژانس خلاقیت نبض مارکتینگ
مطالعه بیشتر
02188948917
09390724676
