تا به حال شده حس کنید کسب و کارتان در یک چرخه معیوب گیر افتاده و هر چقدر تلاش میکنید به نتیجهی دلخواهتان نمیرسید؟ باور کنید که یک تجزیه و تحلیل اصولی و چیدن استراتژی متناسب با آن، میتواند برای کسب و کار شما معجزه کند! به نحوی که با صرف کمترین زمان و انرژی، بهترین نتایج را دریافت کنید. یکی از سادهترین و در عین مفیدترین مدلهای تحلیلی، مدل SWOT میباشد. در این مقاله، با این ابزار مدیریتی و نحوه استفاده از آن آشنا میشویم.
ابتدا از واژه SWOT شروع میکنیم. همانطور که احتمالا حدس زدهاید، واژهی SWOT ، از کنار هم قرار گرفتن حروف اول ۴ کلمه ساخته شده است:
هر کدام از این کلمهها، نشان دهندهی یک عنصر مهم در ماتریس SWOT میباشند.
به بیان سادهتر، تحلیل سوات به ما کمک میکند، نقاط ضعف و قوت کسب و کارمان را بشناسیم؛ از فرصتهای پیش روی کسب و کارمان با خبر شویم و تهدیدهای احتمالی را به بهترین شکل ممکن، مدیریت کنیم.
در یک کلام! این تجزیه و تحلیل سعی میکند که با ارائه یک استراتژی تاثیرگذار، نقاط قوت و فرصتهای کسب و کار شما را به حداکثر، و نقاط ضعف و تهدیدهای پیش رویتان را به حداقل برساند. |
نقاط ضعف و قوت، برای کسب و کار شما، داخلی یا درونی هستند. حالا این یعنی چه؟ یعنی عواملی که تحت کنترل کسب و کار شما هستند و میتوانید آنها را تغییر دهید.
فرصتها و تهدیدها، برای کسب و کار شما، خارجی یا بیرونی محسوب میشوند؛ عواملی که در محدوده اختیارات شما نیستند و نمیتوانید بهراحتی آنها را کنترل کنید و تغییر دهید.
برای مثال، شما میتوانید تعیین کنید چه کسانی در تیم شما کار کنند و یا کسب و کارتان در چه موقعیت جغرافیایی قرار گرفته باشد؛ اما نمیتوانید حوادث طبیعی و سیاستهای دولتی را تغییر دهید.
احتمالا میدانید که هر کدام از این ۴ واژه به کار رفته در آنالیز SWOT (قوت، ضعف، فرصت، تهدید)، چه مفهومی دارند. اما برای این که به یک زبان مشترک در مورد آنها برسیم، در ادامه هر یک از آنها را برایتان تعریف خواهیم کرد.
در رابطه با نقاط قوت و ضعف دو نکته مهم وجود دارد:
اول اینکه نقاط قوت و ضعف، باید از دید مشتری باشد نه خودتان. دوم اینکه این دو مفهوم، در رابطه با رقبا در نظر گرفته میشوند. برای مثال، قیمت مناسب در صورتی برای شما نقطه قوت محسوب میشود، که رقبا این ویژگی را نداشته باشند. |
حالا که متوجه شدید هر کدام از بخشهای چهارگانه مدل SWOT از نظر تئوری چه مفهومی دارند، به شما یاد میدهیم چگونه میتوانید در عمل هم به آنها پی ببرید. سوالات درست، همیشه ما را به جوابهای درستی میرسانند. به راحتی و تنها با چند سوال ساده، میتوانید ضعف، قوت، تهدید و فرصتهای کسب و کار خود را شناسایی کنید!
صرفا یک پیشنهاد! میتوانید برای این که از این پرسشها نتایج دقیقتر و درستتری به دست بیاورید، از مشتریان و یا کارکنانتان بخواهید که در پاسخ دادن به آنها مشارکت داشته باشند. این کار باعث میشود، تنها از دید خودتان به مسئله نگاه نکنید! |
فرقی نمیکند که قصد تجزیه و تحلیل پروژه خاص، بخشی از سازمان، کسب و کار کوچک و یا حتی دولت را داشته باشید، میخواهید برنامه ریزی استراتژیک انجام دهید و یا صرفا موقعیت رقابتی خود در بازار را بسنجید، در هرصورت، آنالیز SWOT به کارتان میآید!
برای انجام این تجزیه و تحلیل، به تخصص و یا مهارت خاصی احتیاج ندارید. و حتی نیاز نیست که درمورد آن، از شخص خاصی مشاوره دریافت کنید. یک و یا چند نفر از کارمندانتان که به خوبی با کسب و کار شما آشنا باشند، برای این کار کافی هستند.
باعث میشود که همه کارکنان، یک دید واحد راجع به سازمان و یا کسب و کارتان داشته باشند. در این صورت، همه دقیقا میدانند که هدف سازمان چیست و باید چه فرایندی را برای رسیدن به آن طی کنند. در این حالت، حتی بحث و تبادل نظر هم راحتتر میشود. چون همه افراد از یک نقطهی دید یکسان، با هم صحبت میکنند.
گاهی اوقات متوجه مشکلات و راهحل آنها نمیشویم، چون از زاویه دید غلطی به مسئله نگاه میکنیم. مدل SWOT ، چشمتان را به روی مسائلی باز میکند که شاید، نقاط عطف کسب و کار شما هستند، و تا بهحال متوجه آنها نشدهاید!
در این قسمت توضیح میدهیم که وقتی از کاربردهای متعدد مدل SWOT برای کسب و کارتان صحبت میکنیم، دقیقا منظورمان چیست؟
هر چقدر هم که نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهایتان را به خوبی شناسایی کرده باشید، اگر نتوانید از دل آنها استراتژِی متناسب با کسب و کارتان را استخراج کنید، این کار هیچ فایدهای برایتان نخواهد داشت! شناسایی ۴ عنصر مدل SWOT ، بدون رسیدن به استراتژِی مناسب، مثل این است که به پزشک مراجعه کنیم، بیماری خود را تشخیص دهیم و سپس هیچ اقدامی برای درمان نکنیم!
از ارتباط و تلاقی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهایی که شناسایی کردهاید، استراتژیهای متناسب با کسب و کارتان به دست میآید. |
در این استراتژی سعی میکنیم با استفاده از نقاط قوت کسب و کارمان (Strengths)، حداکثر استفاده را از فرصتها (Opportunities) ببریم.
در این استراتژی تلاش میکنیم که با استفاده از نقاط قوت کسب و کارمان (Strengths)، اثر تهدیدها (Threats) را به حداقل برسانیم.
با استفاده از فرصتهای کسب و کارمان (Opportunities)، نقاط ضعف را از بین میبریم (Weaknesses).
در این استراتژی در تلاشیم، با از بین بردن نقاط ضعف کسب و کارمان (Weaknesses)، اثر تهدیدات (Threats) را کمتر کنیم.
اگر تحلیل SWOT هنوز برایتان شفاف نیست، نگران نباشید! همیشه مثالها، درک مسائل را آسانتر میکنند! در ادامه سعی کردهایم، با ارائه یک مثال از برند مک دونالد، این مبحث را بطور کامل برای شما جا بیندازیم.
کمتر کسی در جهان وجود دارد که مک دونالد را نشناسد! این برند در زمینه فست فود فعالیت میکند و چشم اندازش این است که در این حوزه به بهترین برند در سراسر دنیا تبدیل شود.
ابتدا نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصتهای این کسب و کار، و سپس استراتژیهایی که به کار گرفته است را بررسی میکنیم.
مک دونالد سهم زیادی از بازار را به خود اختصاص داده است (S) و همچنین کشورهایی مانند چین و هند، رشد جمعیتی زیادی کردهاند (O)؛ بنابراین مک دونالد تصمیم میگیرد که سهم جهانی خود را در آسیا افزایش دهد (SO).
یک نقطه ضعف مک دونالد این است که به دلیل وجود رقبای قوی در بازار، خرید از آن برای مشتریان به صرفه نیست (W). و از طرفی این فرصت را در بازار مشاهده میکند که مشتریان به غذاهایی با قیمت کمتر توجه نشان میدهند (O). بنابراین منوی غذاهای ارزان قیمت تهیه میکند (WO).
یکی از نقاط ضعف مک دونالد این است که از روغنهای حاوی ترانس که برای سلامتی مضر است، استفاده میکند (W). از طرف دیگر، این مسئله که متخصصان تغذیه، غذاهای مک دونالد را در کلسترول بالا، دیابت و حمله های قلبی موثر دانسته اند، برای او یک تهدید بزرگ به حساب میآید (T). بنابراین، مک دونالد استراتژِی حذف روغن ترانس از کلیه محصولاتش در سراسر دنیا را به کار میگیرد (WT).
یکی از نقاط قوت مک دونالد معرفی محصولات جدید است (S). و از سوی دیگر رقبای مک دونالد سهم او در بازارهای داخلی و بینالمللی را تهدید میکنند (T). مک دونالد از این نقطه قوت خود برای خنثی کردن این تهدید استفاده میکند. بنابراین مک دونالد، استراتژی خلاقیت و تولید محصولات جدید را در پیش میگیرد (ST).
این مقاله را با یک جمله از انیشتین به پایان میرسانیم. او میگوید:
نمیتوانید کاری یکسان را بارها و بارها انجام دهید و انتظار دستیابی به نتیجه متفاوتی را داشته باشید. |
پس اگر میخواهید نتیجه متفاوتی از کسب و کارتان بگیرید، زمان تجدید نظر در استراتژیهایتان فرا رسیده! در این مسیر تحلیل SWOT به کمک شما میآید تا بفهمید کسب و کارتان در چه وضعیتی است و مناسبترین استراتژی برای آن چیست.
سوالات متداول
یک ابزار مدیریتی است که بر پایه به حداقل رساندن ضعفها و تهدیدها و به حداکثر رساندن نقاط قوت و فرصتها به وجود آمده است.
نقاط قوت (Strengths)، نقاط ضعف (Weaknesses)، فرصتها (Opportunities) و تهدیدها (Threats)
نقاط ضعف، قوت، فرصتها و تهدیدهای شما را شناسایی کرده و سپس مناسبترین استراتژی را برای موقعیت فعلی کسب و کارتان ارائه میدهد.
محتوای این بلاگ توسط کارشناسان تایید شده است.
با تشکر از شما برای زمانی که صرف مطالعه این محتوا کردید.
تیم تولید محتوا | آژانس خلاقیت نبض مارکتینگ
مطالعه بیشتر
02188948917
09390724676