تاریخچه سئو | سئو از گذشته تا امروز چه تغییراتی کرده است؟

از آنجایی که برای مطالعۀ تاریخچه سئو اینجا هستید احتمالا دربارۀ سئو سایت یا بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو چیزهایی شنیده‌اید. شاید دلیل شما برای خواندن این وبلاگ کنجکاوی است؛ کنجکاوی دربارۀ جادوی موتورهای جستجو! ابزارهایی کامپیوتری که می‌توانند کلام ما، صدای ما و حتی تصویر ما را درک کنند. موتورهایی که بعد از گذشت کمتر از ۳۵ سال از وجودشان، امروز به یکی از بهترین راه‌های ارتباطی در تمام دنیا تبدیل شده‌اند. اما شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد: چگونه افراد یا کسب‌وکارها توانستند با استفاده از دستورالعملی به نام سئو از این موتورهای جستجو به نفع خود استفاده کنند؟ سئو دقیقا از چه زمانی به‌وجود آمد؟

در این مقاله جواب این سوالات را به شما می‌دهیم. با ما همراه باشید.

تاریخچه موتورهای جستجو تا به امروز

قبل از هرچیز اگر بپرسید چرا در وبلاگ تاریخچه سئو به بررسی موتورهای جستجو می‌پردازیم، در جواب باید بگوییم:

سئو متناسب با پیشرفت موتورهای جستجو حرکت می‌کند و مفهومی جدا از موتورهای جستجو نیست.

اولین موتور جستجو به نام آرچی (Archi) در سال ۱۹۹۱ توسط شش نفر از دانشجویان دانشگاه استنفورد ایجاد شد. اما این موتور جستجو صرفا داده‌ها را دسته‌بندی و آرشیو می‌کرد. بعد از آرچی موتورهای جستجوی مختلفی به دنیا معرفی شدند. مانند:

• World Wide Web Wanderer در سال ۱۹۹۳
• !Alta Vista, Lycos, Yahoo در سال ۱۹۹۴
• BackRub در سال ۱۹۹۶
• Google در سال ۱۹۹۷
• MNS Search در سال ۱۹۹۹

 در دنیای پر از رقابت دیجیتال مارکتینگ، همۀ موتورهای جستجو نتوانستند تعداد قابل قبولی از کاربران را به خود جذب کنند. تنها تعدادی از آن‌ها توانستند برندۀ میدان رقابت شوند و سهم بیشتری از بازار را از آن خود کنند. زمانی که تعداد کاربران یک موتور جستجو افزایش پیدا کند، رقابت برای حضور در اولین صفحۀ نتایج بیشتر می‌شود. اینجاست که مفهوم سئو وارد دنیای دیجیتال می‌شود.

تاریخچه سئو؛ شروع مسیری به نام سئو

اجازه دهید تاریخچۀ سئو را با تعریف سئو آغاز کنیم:

سئو یا «Search Engine Optimization» به معنای بهینه‌سازی برای موتور جستجو است. یعنی چه کار کنیم تا موتور جستجو سایت ما را برای یک کلیدواژه مشخص، ارزشمندتر از رقبا ارزیابی کند.

اگر می‌خواهید دقیق‌تر با سئو و انواع آن آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله «سئو چیست؟ آموزش کامل مفاهیم سئو به زبان ساده» را مطالعه فرمایید.

تاریخچه سئو همراه با اولین موتور جستجو یعنی در سال ۱۹۹۱ آغاز شد. احتمالا شما هم حدس می‌زنید که در اوایل ظهور موتورهای جستجو، آن‌ها آنقدر کارآمد یا شناخته شده نبودند. در نتیجه رقابتی برای حضور در اولین صفحه نتایج وجود نداشت. با گذشت زمان و ورود افراد به دنیای هیجان‌انگیز وب، مدیران سایت‌ها کم‌کم متوجه اهمیت دیده شدن توسط مردم شدند. آن‌ها مجموعه فعالیت‌هایی را انجام دادند که شاید بتوان از آن‌ها به عنوان اولین فعالیت‌ها در زمینۀ سئو نام برد. مثلا:

• در محتوای خود بارها از کلید‌واژۀ مدنظرشان استفاده می‌کردند (keyword stuffing) تا در صفحۀ نتایج موتور جستجو (SERP) حضور پیدا کنند.
• در صفحات سایت خود از بک‌لینک‌های بی‌ربط و اضافه  استفاده می‌کردند تا اعتبار سایتشان افزایش پیدا کند.

اگر با سئو آشنا باشید احتمالا می‌دانید که امروزه الگوریتم‌های موتور جستجو، اجازۀ انجام چنین فعالیت‌هایی را به افراد نمی‌دهند. اما خُب موتورهای جستجو نیز از همان ابتدا هوش و دقت کنونی را نداشتند؛ بلکه با مرور زمان و آزمون‌وخطا کردن روش‌های مختلف، توانستند به جایگاه امروز دست پیدا کنند.

اگر می‌خواهید بدانید کسب‌وکارها از چه زمانی به‌صورت اصولی به سئو پرداختند، در قسمت بعدی مقاله با ما همراه باشید.

 

بالاخره سئو جدی گرفته شد!

 نقطۀ عطف تاریخچه سئو در سال ۱۹۹۷ رخ داد. زمانی که دو نفر از دانشجویان دانشگاه استنفورد به نام سرگی برین (Sergey Brin) و لاورنس پیج (Lawrence Page) موتور جستجویی به نام گوگل (Google) را راه اندازی کردند. بله! همان گوگلی که همۀ ما می‌شناسیم.

گوگل اولین موتور جستجویی بود که به سئو توجه کرد و تصمیم گرفت دربارۀ آن صحبت کند. شاید بهتر است اینگونه بگوییم: سئو وقتی جدی گرفته شد که موتورهای جستجو آن را جدی گرفتند. در حالی که باقی موتورهای جستجو تبلیغات را به عنوان مدل تجاری خود انتخاب کرده بودند، گوگل اولویت خود را نیاز کاربر قرار داد.

 شاید برایتان جالب باشد که بدانید گوگل هنوز هم به این عقیده پایبند است. حتی شاید به همین دلیل است که در دنیای امروز موتور جستجویی بی‌رقیب محسوب می‌شود. در ادامۀ به شما توضیح می‌دهیم چطور موتور جستجوی گوگل توسط دنیا شناخته شد و به جایگاه امروز خود دست یافت.

اشتباه جبران‌ناپذیر یاهو!

یاهو تا قبل از سال ۲۰۰۰ یکی از پرطرفدارترین موتورهای جستجوی دنیا بود. اما متأسفانه یاهو در همین سال تصمیم به خودکشی گرفت! چطور؟ این موتور جستجو تصمیم گرفت با گوگل همکاری کند. قرار شد که بعد از آن موتور جستجوی یاهو برای نمایش و چیدمان صفحۀ نتایج ارگانیک خود از الگوریتم گوگل استفاده کند.

یاهو عملا با این کار موتور جستجویی گمنام را که دست بر قضا رقیب او هم هست، به تمام دنیا معرفی کرد. حرکت هوشمندانه‌ای نبود. نه؟ اما خُب از آن طرف هم نمی‌توان چشم‌ها را به روی نحوۀ عملکرد متفاوت و هوشمند گوگل بست.

 

گوگل متفاوت بود!

گوگل نسبت به بقیۀ موتورهای جستجو متفاوت فکر می‌کرد. گوگل دنیای وب را دنیایی واحد، با هدفی مشخص در نظر گرفت. دنیایی که تنها هدف آن رضایت مخاطبان بود. این موتور جستجو برخلاف باقی همنوعانش به سئو داخلی، سئو خارجی و کیفیت بک‌لینک‌ها به‌طور هم‌زمان اهمیت می‌داد.

همۀ هم‌وغم گوگل رضایت کاربران بود. البته کاربران اینترنت هم این زحمات را بی‌پاسخ نگذاشتند. امروزه گوگل بهترین موتور جستجوی دنیا شناخته می‌شود و حدود ۹۳% کاربران اینترنت از این موتور جستجو استفاده می‌کنند. اما چگونه گوگل به قدرتمند‌ترین موتور جستجوی دنیا تبدیل شد؟

مسیر گوگل برای تبدیل شدن به بهترین موتور جستجو

زمانی که گوگل شروع به‌ کار کرد، موتورهای جستجوی قَدری در صحنۀ رقابت وجود داشتند. گوگل برای رسیدن به جایگاه امروز خود مسیری سخت را گذراند. این موتور جستجو پله به پله هوشمندتر و دقیق‌تر شد. در ادامۀ این وبلاگ به بررسی مسیری که گوگل برای تبدیل شدن به بهترین موتور جستجوی دنیا طی کرد، می‌پردازیم.

اهمیت بک‌لینک‌های باکیفیت در سئو

گوگل برای اولین بار مفهوم رتبه‌دهی به صفحات را با الگوریتم پیج رنک (PageRank algorithm) مطرح کرد. گوگل با معرفی این الگوریتم از سایت‌ها خواست که علاوه بر کمیت بک‌لینک‌ها، کیفیت آن‌ها را نیز در نظر بگیرند. این الگوریتم، بک‌لینک‌ها را به عنوان معیاری ارزشمند در نظر گرفت برای یافتن صفحاتی که مردم دوست دارند آن‌ها را ببینند. گوگل هنوز هم بک‌‌لینک‌ها را معیاری قابل قبول برای ارزیابی اعتبار صفحه می‌داند.

تغییر الگوی کلیدواژه‌ها

سئو فرایندی ثابت نیست؛ این پیام تمام الگوریتم‌های گوگل است. یکی از الگوریتم‌های گوگل که در سال ۲۰۰۳ این پیام را به گوش مدیران سایت رساند، فلوریدا (Florida) نام داشت. دیگر صرفا تکرار کلیدواژه در محتوای یک صفحه، معیاری کافی برای گوگل محسوب نمی‌شد. این الگوریتم استفاده درست از کلیدواژه‌ها، لینک‌سازی داخلی و خارجی را به مدیران سایت آموزش می‌داد.

سئو برای کسب‌وکارهای محلی

در سال ۲۰۰۴ موتورهای جستجو از جمله گوگل روی جستجوهایی دربارۀ مکان‌ها، محله‌ها و به‌طور کلی مناطق جغرافیایی تمرکز کردند. دو سال بعد گوگل ابزاری به نام مپ پلاس باکس (Map Plus Box) را برای جستجوهای محلی معرفی کرد. این به‌روزرسانی کمک شایانی به کسب‌وکارهای محلی برای جذب مشتری کرد.

شخصی‌سازی نتایج موتورهای جستجو

در سال ۲۰۰۴ موتورهای جستجو الگویی جدید برای نمایش صفحات نمایش به کاربران پیش گرفتند. این الگوی جدید الگوریتم شخصی‌سازی نتایج جستجو (Google Personalized Search) نام داشت. آن‌ها تاریخچه جستجوی کاربران را ذخیره می‌کردند و نتایج جستجوی هر مخاطب، مخصوص به خودش طراحی می‌شد. یعنی اگر شما و دوستتان یک عبارت یکسان را جستجو کنید، با صفحات نتایج متفاوتی روبه‌رو خواهید شد.

حذف بک‌لینک‌های بی‌جا

موتورهای جستجو از جمله گوگل با تبلیغات دشمنی نداشتند. اما در سال ۲۰۰۵ متوجه شدند که بعضی سایت‌ها بیش از حد از  لینک‌های تبلیغاتی در صفحات خود (مثلا در وبلاگ‌ها، نظرات و…) استفاده می‌کنند. این لینک‌های اضافه شکایت کاربران را به‌دنبال داشت.

به همین دلیل روشی برای مقابله با آن‌ها به نام لینک نوفالو (NoFollow) ایجاد کردند. آن‌ها در این سال اعلام کردند که دیگر این لینک‌های اضافی و بی‌جا توسط موتور‌های جستجو بررسی نخواهد شد. پس در نظر گرفتن این مسئله برای مدیران سایت‌ ضروری محسوب می‌شد.

حرفه‌ای شدن صفحۀ نتایج

در سال ۲۰۰۷ گوگل دنیای موتورهای جستجو را تکان داد! با الگوریتم جستجوی کلی (Google Universal Search) گوگل توانست در صفحۀ نتایج علاوه بر لینک صفحات سایت‌ها، موارد دیگری را نیز مانند تصاویر، اخبار و ویدئو به‌صورت جداگانه به کاربران نشان دهد.

 

ایجاد شرایط عادلانه برای تمام سایت‌ها

یکی از فاکتورهایی که گوگل به آن اهمیت می‌دهد میزان اعتبار دامنه سایت است و خُب طبیعتا کسب‌وکارهای قدیمی‌تر دارای دامنۀ معتبرتری هستند. اما آیا این بی‌عدالتی در حق کسب‌وکارهای کوچک نیست؟ گوگل برای حمایت از کسب‌وکارهای کوچک در سال ۲۰۱۰ الگوریتم کافئین را ارائه داد.

بعد از این به‌روزرسانی گوگل بخش بزرگ‌تری از وب را به دنبال بهترین نتایج برای سوال کاربران بررسی می‌کرد. طبق  این الگوریتم گوگل باید بین سایت‌های مختلف فقط به دنبال بهترین محتوا باشد. این یعنی هم سایت‌هایی با دامنۀ معتبرتر و هم سایت‌هایی که اندکی ضعیف‌تر هستند باید سئو را به صورت‌جدی پیگیری کنند.

ورود به دنیای شبکه‌های اجتماعی

گوگل در سال ۲۰۱۰ تصمیم گرفت با دیگر بخش‌های دنیای دیجیتال ارتباط برقرار کند. مثلا:

• نشان دادن ویدئوهای یوتیوب در صفحۀ نتایج
• نشان دادن حساب کاربری فیسبوک کسب‌وکارها در صفحۀ نتایج

احتمالا از خودتان می‌پرسید «اینکه یک کسب‌وکار بتواند شبکه‌های اجتماعی خود را به سایتش متصل کند چه فایده‌ای دارد؟» خیلی ساده بگوییم این به‌روزرسانی گوگل کمک بسیار بزرگی به تمام اهداف سئو کرد؛ زیرا مخاطب هدف یک کسب‌وکار می‌تواند از طریق شبکه‌های اجتماعی با سایت آن کسب‌وکار آشنا شود و از آن بازدید یا خرید انجام دهد.

مبارزه با محتوای بی‌کیفیت

گوگل در سال ۲۰۱۱ متوجه کیفیت پایین محتوای بعضی سایت‌ها شد. محتوایی که ارزشی برای مخاطب ندارند یا محتوایی که از صفحات سایت‌های دیگر کپی شده‌اند. برای مجازات این سایت‌ها گوگل الگوریتم پاندا (Google panda) را معرفی کرد. این الگوریتم با روش‌های سئوی کلاه خاکستری مقابله می‌کرد. پاندا سایت‌هایی که محتوایی بی‌کیفیت یا کپی شده را در سایت خود بارگذاری می کردند را به‌شدت مجازات می‌کرد.

بعد از پاندا، گوگل در سال ۲۰۱۲ گوگل الگوریتم دیگری به نام پنگوئن (Google Penguin) را در دستور کار خود قرار داد. این الگوریتم برای مبارزه با سئوی کلاه سیاه ایجاد شد. مثلا:

• سایت‌هایی که بیش از حد از کلمات کلیدی استفاده می‌کنند.
• سایت‌هایی که از لینک‌های غیرقانونی استفاده می‌کنند.

همانطور که گفتیم گوگل سایت‌هایی که از روش‌های سئوی کلاه سیاه یا خاکستری استفاده می‌کنند را به شدت مجازات می‌کند. پس اگر می‌خواهید دامنۀ سایت یا بعضی صفحات خود را از دست دهید (پنالتی شوید) حتما از این روش‌ها استفاده کنید!

درک بهتر کاربران

همانطور که می‌دانید تا این قسمت از تاریخچۀ سئو، گوگل صفحۀ نتایج را دقیقا بر اساس کلمات یا عبارت جستجو شده توسط کاربر می‌چیند. نتایج نشان داده شده در صفحه، بر اساس فهم گوگل از عبارات جستجو شده توسط کاربر است. حالا اگر گوگل بخواهد بهتر کاربرانش را درک کند چه؟ اولین قدم گوگل برای رسیدن به این هدف الگوریتم دانش گراف (Google Knowledge Graph) است. این الگوریتم حجم زیادی از اطلاعات را به بانک اطلاعاتی گوگل اضافه کرد.

 مثلا اگر قبل از اجرای این الگوریتم عبارتی را در گوگل جستجو کرده باشید و اطلاعات مفیدی دربارۀ آن نصیبتان نشده باشد، احتمالا بعد از اجرای دانش گراف، گوگل حرفی برای گفتن داشته باشد.

گوگل در راستای رسیدن به این هدف الگوریتم دیگری با نام مرغ مگس‌خوار (Google Hummingbird) را ارائه داد. این به‌روزرسانی تلاش می‌کند منظور افراد را بهتر درک کند و نتایجی را به مخاطب نشان دهند که به عبارت جستجو شدۀ او نزدیک‌تر باشد.

این دو الگوریتم به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ معرفی شدند. بعد از آن موتور جستجوی گوگل نه تنها توانایی درک کلمات کلیدی را داشت بلکه می‌توانست موضوعات پیرامون آن کلمات را هم متوجه شود.

سازگاری با موبایل

در سال ۲۰۱۳ چند سالی می‌شود که تلفن‌ همراه هوشمند وارد زندگی مردم شده بود. اما آن زمان موتور جستجویی به دقت و ریزبینی گوگل، هنوز فاکتور سازگاری با موبایل (موبایل فرندلی) را به فرایند رتبه‌دهی خود اضافه نکرده بود.

در سال ۲۰۱۵ تعداد کاربرانی که از طریق تلفن همراه به اینترنت متصل می‌شدند بیشتر از تعداد افرادی شد که از کامپیوتر برای دسترسی به اینترنت استفاده می‌کردند. در نتیجه دیگر جایی برای تعلل باقی نمانده بود. گوگل باید به موتور جستجویی تبدیل می‌شد که متناسب با موبایل باشد.

الگوریتم موبایل گِدون (Google Mobilegeddon) توسط گوگل به همین منظور ارائه داده شد. این الگوریتم به سایت‌هایی که سازگار با تلفن همراه یا تبلت طراحی شده بودند یا اصطلاحا ریسپانسیو بودند، رتبۀ بالاتری می‌داد.

در همین سال گوگل اعلام کرد سرعت سایت (سئوی تکنیکال) نیز از سری مواردی است که تاثیر مثبتی بر رتبۀ صفحات دارد. پس بعد از آن متخصصان سئو باید سایتی ریسپانسیو با سرعتی مناسب به کاربران خود ارائه می‌دادند.

اگر فکر می‌کنید سئو دیگر کامل شده است و جایی برای پیشرفت ندارد، سخت در اشتباهید! پیشرفت سئو پایان نیافته است؛ چون‌ موتورهای جستجو هر روز باهوش‌تر از روز قبل می‌شوند. موتور جستجوی گوگل معمولا به صورت مرتب به‌روز می‌شود؛ حتی اگر ما متوجه آن نشویم. پس بهینه‌سازی برای این موتور جستجو نیز پویاست و متخصصان سئو هر روز چیز جدیدی برای یادگیری دربارۀ این دانش پویا دارند.

شاید سئو شغل سختی به نظر برسد اما نه برای کسانی که سئو کردن یک سایت را چالشی هیجان‌انگیز و جذاب می‌دانند. شاید سایت شما بتواند چالش بعدی متخصصان سئو در نبض مارکتینگ باشد. اگر می‌خواهید از نحوۀ سئوی سایت خود مطابق با آخرین به‌روزرسانی‌های گوگل مطلع شوید، با کارشناسان ما تماس بگیرید.

 

تاریخچۀ جوان سئو

سئو دانشی جوان است؛ دستورالعملی است که وظیفۀ بهینه‌سازی سایت برای موتور جستجو را به عهده دارد. مفهوم سئو همراه با اولین موتورهای جستجوی دنیا شکل گرفت. هرچه موتورهای جستجو هوشمندتر شوند به این معناست که سئو نیز متناسب با آن‌ها هوشمند می‌شود و ارتقا می‌یابد.

 امروزه سئو تا حد زیادی به معنای ایجاد بهترین تجربه برای مخاطب است. یعنی باید در صفحات سایت‌‌ها محتوایی ارزشمند قرار بگیرد و سایت‌ها طوری طراحی شوند که این محتوا به راحت‌ترین شکل ممکن به دست کاربران برسد.

آژانس خلاقیت نبض مارکتینگ

شاید برای شما هم سوال باشد

• سئو چیست؟

سئو دستورالعملی است که سایت‌ها را متناسب با موتورهای جستجو بهینه‌سازی می‌کند.

• مفهوم سئو اولین بار چه زمانی مطرح شد؟

سئو از زمانی ایجاد شد که موتورهای جستجو به دنیا معرفی شدند. اما اولین بار در سال ۱۹۹۷ به‌طور رسمی مطرح شد.

• بهترین موتور جستجو کدام است؟

از سال ۱۹۹۱ موتورهای جستجوی زیادی پا به دنیای دیجیتال گذاشتند اما تنها تعداد محدودی از موتورها توانستند در این صنعت باقی بمانند. موتور جستجوی گوگل امروزه حدود ۹۳% از کاربران را به خود اختصاص داده است. پس می‌توان به گوگل عنوان بهترین موتور جستجو را اختصاص داد.

• روند پیشرفت سئو در طول این سال‌ها چه بوده است؟

سئو در ابتدا یک دستورالعمل کوتاه و ساده بود. اما به مرور زمان هر چه موتورهای جستجو هوشمندتر می‌شدند این دستورالعمل نیز چاره جز پیشرفت، پابه‌پای موتورهای جستجو نداشته است. امروزه سئو دستورالعملی جامع و پویاست که به بخش سئو داخلی، سئو خارجی و سئوی تکنیکال تقسیم می‌شود.