زمانی که لباس‌ها را تا می‌کنید، با کم شدن فضایی که لباس اِشغال می‌کند، لباس‌ها فشرده‌تر می‌شود. این کار نگه‌داری لباس‌ها در کمد و یا حمل آن‌ها در چمدان را آسان‌تر می‌کند؛ زیرا باعث می‌شود تا فضا کمتری را درگیر کنند. فرآیند فشرده‌سازی به روش Gzip نیز دقیقاً شبیه تا کردن لباس است با این تفاوت که فشرده‌سازی به روش Gzip فایل‌های کامپیوتری را با حذف برخی از اطلاعات اضافی یا غیرضروری، کوچک‌تر و فشرده‌تر می‌کنند.
در واقع اگر بخواهیم خیلی خلاصه و روشن Gzip را در یک جمله تعریف کنیم؛ Gzip یک نرم‌افزار و یک فرمت فایل است که برای فشرده‌سازی فایل‌ها و داده‌های سیستم مورد استفاده قرار می‌گیرد تا آن‌ها به‌راحتی در جای خود قرار گیرند و وظیفه‌ی خود را انجام دهند. از آن‌جایی که GZIP یک ابزار محبوب و پرکاربرد در دنیای دیجیتال به‌ویژه برای توسعهٔ وب و انتقال داده است، در این مقاله توضیح می‌دهیم که فشرده سازی Gzip چیست؟ چگونه کار می‌کند؟ نحوهٔ فعال‌سازی آن چگونه است؟ و چرا برای IT، بازاریابی دیجیتال و سئو مهم است؟
فشرده سازی چیست؟
قبل از این‌که به سراغ «فشرده سازی Gzip چیست؟» برویم، بیایید کمی دربارهٔ فرآیند فشرده سازی صحبت کنیم. اصطلاح فشرده‌سازی (Compression) را زمانی به‌کار می‌بریم که چیزی تحت فشار یا نیرو قرار می‌گیرد تا کوچک‌تر یا فشرده‌تر شود. در واقع فشرده‌سازی برای انواع مختلفی از مواد مانند جامدات، مایعات، گازها و حتی اطلاعات و داده‌ها کاربرد دارد؛ البته این کار برای هر کدام از این موارد با اهداف متفاوتی انجام می‌شود.
در علوم کامپیوتر، فشرده‌سازی عملی است که باعث می‌شود یک فایل کامپیوتری با استفاده از نرم‌افزار مخصوص، فضای کمتری مصرف کند تا ذخیره کردن یا انتقال آن راحت‌تر و سریع‌تر شود. فشرده‌سازی اندازهٔ یک فایل را با حذف برخی از اطلاعات اضافی یا غیرضروری داخل آن، کاهش دهد. همچنین فشرده‌سازی در علوم کامپیوتر از دستورالعمل‌هایی استفاده می‌کند که طبق آن‌ها کدهای داده‌ها پیدا کرده و آن‌ها را با کدهای کوتاه‌تر جایگزین می‌کند و با این کار موجب شود فایل‌ها فضا و پهنای باند کمتری را مصرف کنند.
برای درک بهتر این موضوع، اجازه دهید فشرده سازی را با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید یک فایل متنی دارید که حاوی جمله زیر است:
«روباه قهوه‌ای سریع از روی سگ تنبل می پرد. (.The quick brown fox jumps over the lazy dog)»
این جمله دارای ۴۳ کاراکتر (حروف انگلیسی + فاصله و نقطه) است. اگر قصد ذخیره یا ارسال این فایل را داشته باشید، به ۴۳ بایت فضا نیاز دارید. با این‌حال می‌توانید از فشرده‌سازی برای کوچک‌تر کردن آن استفاده کنید تا برخی از اطلاعات تکراری یا غیر ضروری حذف شود.
به‌عنوان مثال، برخی از حروف بیشتر از بقیه در این جمله وجود دارند. در نتیجه می‌توانید کدهای کوتاه‌تر را به این حروف و کدهای طولانی‌تر اختصاص دهید. به این فرآیند کدنویسی، هافمن نیز می‌گویند که یکی از روش‌هایی است که توسط gzip و zip استفاده می‌شود. در این‌جا یک روش برای اختصاص دادن کد به هر حرف در این جمله وجود دارد:
هرچه این کد کوتاه‌تر باشد حجم آن نیز کمتر است؛ به همین دلیل برای حرف انگلیسی O که ۴ بار تکرار شده است کد کوتاه ۰۱ و برای حرف انگلیسی Z که یک بار تکرار شده است کد ۱۱۰۰۰۱۱ را در نظر گرفته شده است. الان این رشته فقط ۱۵۶ بیت دارد که معادل ۱۹.۵ بایت است؛ در نتیجه این روش فشرده‌سازی حجم فایل بیش از نصف کاهش داده است!
این فشرده‌سازی به این صورت است «کدهای داده‌ها پیدا کرده و با کدهای کوتاه‌تری جایگزین می‌کند.» البته این یک مثال بسیار ساده است و از راه‌های پیشرفته‌تر و کارآمدتری برای فشرده سازی فایل‌ها استفاده می‌شود.
فشرده سازی Gzip چیست؟
افزایش سرعت سایت یکی از مهم‌ترین فاکتورهای سئو تکنیکال است؛ کاهش حجم داده‌هایی که در سایت بارگذاری می‌شود از مواردی است که سرعت سایت را افزایش می‌دهد؛ در نتیجه این کار برای سئوی سایت اهمیت زیادی دارد. برای این فرآیند از ابزارهای مختلفی استفاده می‌شود که یکی از آن‌ها Gzip نام دارد.
Gzip مخفف GNU Zip و بخشی از پروژهٔ گنو (یک سیستم‌عامل کاملاً باز و سازگار با سیستم‌عامل لینوکس و یونیکس) است. این ابزار توسط مارک ادلر (Mark Adler) و ژان لوپ گایلی (Jean-loup Gailly) در اوایل دهه ۱۹۹۰ به‌عنوان جایگزینی برای برنامه‌های فشرده‌سازی رایج تولید شد.
ابزار Gzip براساس الگوریتم DEFLATE است که دو تکنیک LZ77 و کدگذاری هافمن را با یکدیگر ترکیب می‌کند. LZ77 روشی برای یافتن الگوهای تکراری در داده‌ها و جایگزینی آن‌ها با منابع کوتاه‌تر است. همچنین کدگذاری هافمن روشی برای اختصاص دادن کدهایی با طول متغیر به نمادها، براساس میزان تکرار آن‌ها است. این تکنیک‌ها در کنار هم با حذف اطلاعات اضافی و استفاده از کدهای بهینه، حجم داده‌ها را کاهش می‌دهند.
به‌دلیل استفاده از این الگوریتم، وقتی یک فایل بزرگ داریم، gzip در مقایسه با سایر روش‌های فشرده‌سازی بهتر عمل می‌کند. بنابراین، فرآیند فشرده‌سازی و خارج کردن فایل‌ها از فشرده بودن در این ابزار بسیار سریع‌تر است. gzip یک انتخاب ایده‌آل برای فشرده‌سازی فایل ارسال شده از طریق اینترنت است؛ زیرا فایل را به‌طور موثر فشرده می‌کند و اندازهٔ فایل را به میزان زیادی کاهش می‌دهد. علاوه‌بر این، از پهنای باند کمتری نیز استفاده می‌کند و حجم داده‌های انتقالی توسط گواهینامه SSL را کاهش می‌دهد.
احتمال دارد این سوال برای شما پیش بیاید که این ابزار چه تفاوتی با روش‌های دیگر فشرده‌سازی مثلاً ZIP دارد؛ در بخش بعدی به جواب این سوال می‌پردازیم.
تفاوت Gzip و zip چیست؟
واقعیت این است که Gzip و Zip هر دو روشی برای فشرده سازی و خارج کردن فایل‌ها از فشرده بودن هستند، اما تفاوت‌هایی بسیاری با هم دارند که برخی از تفاوت‌های Gzip و zip عبارتند از:
- ابزار Gzip ابزاری استاندارد برای فشرده‌سازی فایل‌های سیستم‌عامل یونیکس، لینوکس و فایل‌های مورد استفاده در وب است، در حالی که ابزار zip عمدتاً برای فشرده‌سازی فایل‌های ویندوز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- Gzip در هنگام فشرده‌سازی و خارج کردن از حالت فشرده‌سازی سریع‌تر از Zip عمل می‌کند؛ زیرا از الگوریتم ساده‌تری به نام Deflate استفاده می‌کند.
- Gzip می‌تواند هر نوع فایلی مانند متن، تصویر، صدا، ویدئو و غیره را فشرده کند، اما از آرشیو کردن پشتیبانی نمی‌کند؛ به این معنا که نمی‌تواند چند فایل را در یک زمان فشرده کند؛ اما zip قابلیت آرشیو و فشرده‌سازی چندین فایل را دارد. با این حال، Gzip را می‌توان با Tar ترکیب کرد تا بایگانی‌های فشرده با پسوند .tar.gz یا tgz3. ایجاد کند Tar یک دستور در سیستم لینوکس است که برای آرشیو و مدیریت فایل‌های فشرده استفاده می‌شود.
- Gzip قابلیت ذخیرهٔ فضای دیسک بیشتری را نسبت به Zip دارد؛ زیرا براساس الگوریتمی که دارد، میزان فشرده‌سازی آن، بیشتر است. در حالی که Zip نسبت به Gzip از روش‌ها و ویژگی‌های فشرده‌سازی بیشتری (مانند رمزگذاری و محافظت از رمز عبور و…) پشتیبانی می‌کند.
اهمیت Gzip در چیست؟
اگرچه در بخش قبل توانایی‌ها و قابلیت‌های ابزار Gzip نسبت به دیگر ابزارهای فشرده‌سازی به‌ویژه رایج‌ترین آن یعنی zip، به‌طورکامل مشخص شد، اما به اهمیت Gzip در دنیای امروز به‌ویژه در حوزهٔ دیجیتال مارکتینگ و سئو اشاره‌ای نشد؛ بنابراین در این بخش اصلی‌ترین دلایل اهمیت این ابزار عبارتند از:
- رایگان است.
- یک ابزار متن باز برای فشرده‌سازی است.
- در فضای دیسک و پهنای باند صرفه‌جویی می‌کند.
- زمان مورد نیاز برای خواندن و نوشتن فایل‌ها را کاهش می‌دهد.
- عملکرد، راندمان و سرعت سیستم‌ها را افزایش می‌دهد.
- از بسیاری از رقبای خود مانند Brotli و BZIP2 سریع‌تراست.
- امنیت و حریم خصوصی را به‌وسیلهٔ کاهش میزان خوانده شدن فایل‌ها توسط انسان‌ها یا ماشین‌ها افزایش می‌دهد.
- به‌دلیل پیروی از یک قالب استاندارد با انواع برنامه‌ها و پلتفرم‌های مختلف سازگاری دارد.
- فایل‌های دادهٔ مبتنی بر متن کوچک تا ۷۰ درصد و فایل‌های بزرگ‌تر ۹۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.
- کاربران را قادر می‌سازد تا مقادیر زیادی از داده‌ها را به‌طور کارآمدتر و موثرتر ذخیره کنند و انتقال دهند.
- به بازاریابان دیجیتال اجازه می‌دهد تا صفحات وب و محتوای خود را برای بارگذاری سریع‌تر و تجربهٔ کاربری بهتر بهینه‌سازی کنند.
- به متخصصان سئو کمک می‌کند تا با کاهش زمان بارگذاری صفحه، رتبه و میزان دیده شدن خود را در موتورهای جستجو بهبود بدهند.
Gzip تنها یکی از فاکتور‌هایی است که در رتبهٔ سایت شما تاثیر دارد؛ اما صدها فاکتورها چه؟ دربارهٔ آن‌ها چه می‌دانید؟ آیا تصمیم دارید زمان خود را برای یادگیری همهٔ فاکتورهای سئو اختصاص دهید؟ اگر فکر می‌کنید که شما زمان زیادی انجام کاری که تخصص شما نیست، ندارید، ما یک پیشنهاد ساده‌تر برایتان داریم.
شما می‌توانید از تیم سئوی شرکت نبض مارکتینگ خدمات سئو دریافت کنید و دیگر نگران چگونه انجام دادن سئو نباشید. اگر می‌خواهید دربارهٔ سئوی سایت خودتان بیشتر بدانید می‌توانید برای دریافت یک جلسه مشاورهٔ رایگان با کارشناسان ما تماس بگیرید.
حالا که متوجه اهمیت Gzip شده‌اید، بهتر است که نحوهٔ عملکرد این روش فشرده‌سازی را نیز بدانید. ما در بخش بعدی روش عملکرد Gzip را تا جایی که ممکن است ساده توضیح داده‌ایم.
Gzip چگونه کار می‌کند؟
اساساً gzip از فشرده‌سازی بدون تلفات استفاده می‌کند؛ یعنی این ابزار تکرار در محتوا را قبل از انتقال آن مشخص می‌سازد. برای این کار همان‌طور که پیش‌تر گفتیم ابتدا از الگوریتم LZ77 استفاده می‌کند و سپس در مرحلهٔ بعد، یک کد هافمن (درخت) شکل می‌گیرد و تا داده‌ها را بیشتر فشرده کند.
برای درک بهتر این موضوع، بیایید نگاهی به عملکرد یک وب‌سایت داشته باشیم. یک وب سایت از فایل‌های ذخیره شده در وب‌سرور تشکیل شده است. هنگامی که شخصی آدرس (URL) وب‌سایت شما را در مرورگر تایپ می‌کند، مرورگر، یک درخواست به وب‌سروری که محتوای آن صفحه را به‌عنوان میزبان در اختیار دارد، ارسال می‌کند؛ سپس وب‌سرور درخواست را با بازیابی فایل‌های درخواستی از پایگاه داده پردازش می‌کند. این فایل‌ها در قالب یک پاسخ HTTP به مرورگر ارسال می‌شود و خُب هر چقدر این فایل‌ها بزرگ‌تر باشند، انتقال داده و باز شدن وب‌سایت درخواستی طولانی‌تر می‌شود.
هنگامی که مرورگر فایل‌ها را دریافت کرد، باید صفحهٔ وب مورد نظر را نشان دهد. معمولاً داده‌های تکراری مانند کاراکترهای تکراری یا کلماتی که چندین بار در یک سند ظاهر می‌شوند، در فایل‌های متنی وجود دارد؛ به‌عنوان مثال، در فایل‌های HTML، یک تگ شروع‌کنندهٔ مشابه برای هر تگ باز دیگری وجود خواهد داشت. برای مثال، تگ آغازین <table> با </table> جفت می‌شود و تگ <div> با </div> یکی می‌شود.
بنابراین Gzip از الگوریتم DEFLATE برای شناسایی این رشته‌های تکراری از شناسه‌های منحصر‌به‌فرد استفاده می‌کند؛ سپس آن‌ها را جایگزین می‌سازد.
در این فرآیند که رمزگذاری کاراکتر (character encoding) نامیده می‌شود، این فایل‌های تکراری فشرده می‌شوند و نام آن‌ها با پسوند gz ذخیره می‌شود. این فایل‌ها در مقایسه با نسخه‌ی اصلی حجم کمتری دارند که این باعث صرفه‌جویی در پهنای باند و سریع‌تر شدن فرایند انتقال داده می‌شوند.
برای تبدیل این فرآیند به مثال رشته‌ای متن زیر دقت کنید:
ابتدا، الگوریتم LZ77 تلاش می‌کند تا تکرار کلمات را به یک مرجع پیوند دهد. در این متن مرجع به «hello» اشاره دارد.
در مرحله‌ی دوم، الگوریتم پردازش نهایی gzip یا همان کدگذاری هافمن انجام می‌شود.
با تکمیل هر دو الگوریتم، داده‌ها را می‌توان از طریق یک جریان باینری (کدهای متشکل از اعداد ۰ و ۱) به مشتری ارسال کرد؛ در نتیجه مرورگر جریان را رمزگشایی می‌کند و به‌دنبال آن درخت و در نهایت محتوای فشرده شده با LZ77 را رمزگشایی می کند. در پایان محتوای اصلی (کدهای HTML، تصاویر، ویدئوها و…) آمادهٔ نمایش به کاربر نهایی است.
نحوهٔ بررسی Gzip به‌صورت آنلاین
تست آنلاین Gzip برای افرادی است که نمی‌خواهند از ابزارهای خارجی استفاده کنند. برای تست آنلاین فعال بودن این ابزار کافی است مراحل زیر را انجام دهید:
– آدرس وب‌سایت را در مرورگر تایپ کنید.
– روی صفحه، راست کلیک کرده و Inspect را انتخاب کنید.
– سپس روی تب Network کلیک کنید. شما باید در این قسمت بتوانید تمام منابعی که از وب‌سرور ارسال شده است را ببینید. در این بخش به دنبال آدرس سایت بگردید و روی آن کلیک کنید اگر آدرس سایت را ندید، صفحه را دوباره بارگیری کنید. در این صورت آدرس سایت در بالای لیست منابع یا پایین این لیست به نمایش داده می‌شود.
– در قسمت Response Headers، گزینه‌ی content-encoding را پیدا کنید. در این قسمت روش فشرده‌سازی استفاده شده، توسط سایت در کنار آن نوشته می‌شود.
– اگر Gzip فعال نشده باشد، دو راه برای فعال‌سازی آن وجود دارد: باید فایل htaccess (فایلی موجود در وب‌سرور که می‌تواند نحوهٔ عملکرد و دسترسی به سایت کنترل کند.) را تغییر دهید یا از طریق افزونه وردپرس آن را فعال سازید.
تست سرعت Gzip
تست سرعت Gzip ابزاری برای اندازه‌گیری زمان بارگذاری سایت است که زمان بارگذاری سایت یا صفحه را درجه‌بندی می‌کند و اغلب گزارش مفصلی از عناصر موثر بر عملکرد آن ارائه می‌دهد. برخی از این ابزارهای آنلاین حتی میزان کاهش اندازهٔ فایل وب‌سایت را نیز نمایش می‌دهند. همچنین نکات و ترفندهای بسیاری برای بهبود سرعت سایت پیشنهاد می‌کنند؛ مثلا توصیه‌هایی در مورد الگوریتم‌های فشرده‌سازی برای تولید فایل‌های کوچک‌تر!
عمدتاً ابزارهای تست سرعت Gzip رایگان و در بسیاری از وب‌سایت‌ها از جمله Pingdom، Google’s PageSpeed Insights و GTmetrix موجود هستند.
فعال‌سازی Gzip در سرور
برای فعال‌سازی Gzip در سرور باید یک سیستم‌عامل لینوکس یا یونیکس داشته باشید که دستور gzip روی آن نصب شده است. می‌توانید با جستجوی عبارت gzip –version در ترمینال خود بررسی کنید که آیا آن را دارید یا نه! اگر بعد از جستجوی عبارت اطلاعاتی دربارهٔ برنامه به شما نشان داده شد، یعنی شما این ابزار را را دارید. در غیر این صورت ممکن است لازم باشد آن را از package manager سرور خود نصب کنید. بهطورکلی فعال‌سازی این ابزار با توجه به نوع سروری که استفاده می‌کنید، متفاوت است.
فعال‌سازی Gzip در وردپرس
ساده ترین راه برای فعال‌سازی Gzip در وردپرس استفاده از یک افزونه است. این کار بسیار ساده‌تر و ایمن‌تر از تغییر فایل htaccess خواهد بود. افزونه‌های زیادی برای این منظور وجود دارند، اما چهار افزونه زیرا به‌دلیل سهولت استفاده و امکاناتی که دارند، انتخاب‌های مناسبی هستند:
- افزونهٔ WP-Optimize Cache
- افزونهٔ Hummingbird
- افزونهٔ WP Fastest Cache
- افزونه WP Rocket
خلاصه‌ای از ابزار Gzip
Gzip یک ابزار ضروری برای هر کسی است که با داده‌ها در هر شکل و فرمی سروکار دارد. این ابزار می‌تواند به شما در صرفه‌جویی فضا، بهبود عملکرد، افزایش امنیت و سازگاری با انواع برنامه‌ها کمک کند. همچنین این ابزار برای مدیریت بهتر و استفادهٔ بهتر از داده‌ها و اطلاعات در دیجیتال مارکتینگ و سئو نقش مهمی را برعهده دارد. بهطورکلی Gzip یک ابزار در دسترس با کاربری بسیار آسان است، بنابراین اگر مدیریت یک سایت را به‌عهده دارید، ما استفاده از این ابزار را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
آژانس خلاقیت نبض مارکتینگ
شاید برای شما هم سوال باشد
فشرده سازی Gzip چیست؟
Gzip یک فرمت فایل و برنامهٔ نرم‌افزاری است که در سیستم‌هایی مانند یونیکس و لینوکس برای فشرده‌سازی انواع فایل و محتوای HTTP در وب استفاده می‌شود.
تفاوت Gzip و zip چیست؟
Gzip برای سیستم‌عامل لینوکس و یونیکس کاربرد دارد، در حالی‌که ZIP فقط در سیستم‌عامل ویندوز استفاده می‌شود.
آیا بررسی عملکرد Gzip به‌صورت آنلاین انجام می‌شود؟
بله. برای بررسی فعال بودن Gzip در سایت شما ، می‌توانید از یکی از ابزارهای آنلاین مانند Pingdom، GTmetrix، Google PageSpeed Insights و Check Gzip Compression استفاده کنید.
Gzip چگونه کار می‌کند؟
Gzip از تکنیکی به نام DEFLATE استفاده می‌کند که ترکیبی از دو الگوریتم LZ77 و کدگذاری هافمن است. این دو ترکیب الگوها و فرکانس‌های داده را پیدا کرده و آن‌ها را با کدهای کوتاه‌تر جایگزین می‌کنند.
آیا می‌توانم از gzip برای فایل‌های HTTPS استفاده کنم؟
بله. می‌توانید از gzip برای فشرده‌سازی HTTPS استفاده کنید. در واقع، بسیاری از وب‌سایت‌ها این کار را برای بهبود عملکرد و امنیت خود انجام می‌دهند.
