برای دستیابی به موفقیت در دنیای رقابتی کسبوکار، فقط داشتن یک محصول یا خدمت باکیفیت کافی نیست؛ بلکه نیازمند برنامهریزی دقیق و هدایت هوشمندانه فعالیتهای بازاریابی هستیم. یکی از ابزارهای کلیدی برای این هدف، مارکتینگ پلن یا طرح بازاریابی است. این برنامه جامع به کسبوکارها کمک میکند تا با داشتن یک نقشه راه روشن، استراتژیها و اقدامات لازم برای جذب مخاطبان، افزایش فروش و رشد برند را بهصورت دقیق مشخص کنند. مارکتینگ پلن، همراه با مراحل تدوین، تاکتیکها، عناصر و نکات اساسی، پایهایترین مسیر را برای دستیابی به موفقیتهای بازاریابی فراهم میآورد.
مارکتینگ پلن چیست؟
مارکتینگ پلن یا طرح بازاریابی یک برنامهریزی جامع و ساختار یافتـه است که به کسبوکارها کمک میکند تا استراتژیها و اقداماتی را که برای دستیابی به اهداف بازاریابیشان نیاز دارند، بهصورت دقیق تعریف کنند. این طرح به نوعی نقشه راه محسوب میشود که شرکتها را در مسیر رسیـدن به اهدافی همچون افزایش آگاهی از برند، جذب مشتریان جدید، افزایش فروش یا ورود به بازارهای جدید راهنمایی میکند.
در یک مارکتینگ پلن، جزئیات مختلفی از قبیل تحلیل بازار، اندازه بازار، شناسایی مخاطبان هدف، تعیین اهداف مشخص، استراتژیهای کلیدی و ابزارهای اجرایی آورده میشود. این اطلاعات به کسبوکار کمک میکند که با دقت و برنامهریزی، منابع خود را به بهترین شکل مدیریت کند و در نهایت به نتایج مطلوب دست یابد.
در حقیقت، مارکتینگ پلن یک برنامه گامبهگام برای هدایت فعالیتهای بازاریابی است که با پیشبینی و تحلیل دقیق، به کسبوکارها امکان میدهد به اهداف خود در بازارهای رقابتی و پویای امروزی دست پیدا کنند.
نکات مهم در تهیه پلن بازاریابی
تهیه یک مارکتینگ پلن قوی نیاز به دقت، تحقیق و شناخت نیازهای بازار و مشتریان دارد. در ادامه به نکاتی اشاره میکنیم که میتواند به تهیه یک طرح بازاریابی کارآمد کمک کند.
۱ – اهداف را واقعی و قابل اندازهگیری تعیین کنید
برای آنکه مارکتینگ پلن موفق باشد، باید اهدافی واقعبینانه، قابل اندازهگیری و هماهنگ با اهداف کلی کسبوکار تعیین کنید. هدفهای روشن و قابل اندازهگیری مانند «افزایش ۱۵ درصدی فروش تا پایان سال جاری» یا «کاهش نرخ ریزش مشتریان به کمتر از ۱۰ درصد» به شما کمک میکند تا نتایج بهدستآمده را بهدرستی ارزیابی کنید.
۲ – انعطافپذیری پلن را در نظر بگیرید
بازارها و شرایط اقتصادی بهسرعت تغییر میکنند؛ بنابراین مارکتینگ پلن باید به اندازه کافی انعطافپذیر باشد که در صورت بروز تغییرات ناگهانی، امکان اصلاح و بهروزرسانی آن وجود داشتـه باشد. این انعطافپذیری به شما کمک میکند که در شرایط جدید، استراتژیها و تاکتیکها را متناسب با بازار تطبیق دهید.
۳ – بررسی و تحلیل رقبا را جدی بگیرید
یکی از موارد کلیدی در تهیه مارکتینگ پلن، شناخت رقبا و بررسی استراتژیها و اصول بازاریابی آنهاست. با بررسی رقبا، میتوانید نقاط قوت و ضعف آنها را شناسایی کرده و از تجربیات موفق یا اشتباهاتشان در تدوین پلن خود استفاده کنید. شناخت استراتژیهای رقبا به شما کمک میکند تا پلنی ایجاد کنید که شما را از سایرین متمایز کند.
۴ – مخاطب هدف را به دقت بشناسید
هر پلن بازاریابی موفق باید نیازها، علایق و رفتارهای مخاطب هدف را در مرکز اهداف خود قرار دهد. برای موفقیت در جذب مشتریان، باید بفهمید که مخاطبان شما چه افرادی هستند، چه نیازهایی دارند، چه مسائلی برایشان مهم است و از چه کانالهایی استفاده میکنند. این شناخت به شما کمک میکند که پیامهای بازاریابی خود را به گونهای طراحی کنید که با مخاطبان هدفتان بیشترین ارتباط را برقرار کند.
۵ – بر تجربه مشتری تمرکز کنید
پلن بازاریابی باید برای مشتریان یک تجربه مثبت و ارزشمند ایجاد کند. در دنیای امروز، مشتریان بهدنبال تجربهای هستند که نیازهایشان را برطرف کرده و ارزش افزودهای در زندگیشان داشتـه باشد. توجه به نیازهای مشتریان، ایجاد ارتباط قوی با آنها و ارائه خدمات با کیفیت، باعث میشود مشتریان به برند شما وفادار بمانند و تجربه خوبی از تعامل با کسبوکارتان داشتـه باشند.
۶ – استفاده از ابزارهای دیجیتال برای تحلیل دادهها
استفاده از ابزارهای دیجیتال و نرمافزارهای تحلیل دادهها مانند انواع Google Analytics، CRM و ابزارهای ردیابی شبکههای اجتماعی به شما کمک میکند که روند پیشرفت خود را اندازهگیری و در صورت نیاز تغییرات لازم را اعمال کنید. این ابزارها همچنین میتوانند اطلاعات دقیقی از رفتار مشتریان و نتایج هر فعالیت بازاریابی در اختیارتان قرار دهند.
۷ – بازبینی و ارزیابی مستمر پلن
حتی بهترین مارکتینگ پلنها نیز نیازمند بازبینیهای دورهای هستند. بهطور منظم عملکرد پلن خود را بررسی کنید و نتایج را با اهداف مقایسه کنید. اگر بخشی از پلن به اهداف خود نرسید، علل عدم موفقیت را شناسایی کرده و در صورت نیاز تغییرات لازم را اعمال کنید.
مهمترین عناصر طرح مارکتینگ
یک مارکتینگ پلن کارآمد و جامع، باید شامل چند عنصر اساسی باشد که به موفقیت استراتژیهای بازاریابی و جذب مخاطب کمک میکند. در ادامه، مهمترین عناصر یک مارکتینگ پلن موثر را توضیح میدهیم.
۱ – خلاصه اجرایی (Executive Summary)
خلاصه اجرایی اولین بخشی است که معمولاً در مارکتینگ پلن میآید و هدف آن ارائه یک نگاه کلی و سریع به اهداف و برنامههای بازاریابی کسبوکار است. این بخش باید مختصر، جذاب و گویا باشد تا خواننده را بهطور کلی با برنامهها، اهداف و روشهای رسیـدن به آنها آشنا کند. اگرچه این بخش اولین قسمت پلن است، اما معمولاً بهتر است پس از تکمیل تمام بخشها نوشتـه شود.
۲ – تحلیل SWOT
تحلیل SWOT ابزاری است که به بررسی نقاط قوت (Strengths)، نقاط ضعف (Weaknesses)، فرصتها (Opportunities) و تهدیدها (Threats) میپردازد. این تحلیل کمک میکند تا نقاط قوت خود را بشناسید و از آنها بهره ببرید، به نقاط ضعف خود توجه کرده و برای بهبود آنها برنامهریزی کنید، فرصتهای بازار را به درستی شناسایی کنید و برای مقابله با تهدیدها آماده باشید. تحلیل SWOT به تصمیمگیری دقیقتر و واقعبینانهتر در مورد استراتژیها و اقدامات بازاریابی کمک میکند.
۳ – تحلیل بازار و مشتریان هدف
در این بخش، باید به بررسی و تحلیل دقیق بازار، رفتار و نیازهای مشتریان هدف بپردازید. این تحلیل شامل بررسی اندازه و رشد بازار، روندهای موجود، گروههای مختلف مخاطبان و ویژگیهای جمعیتشناسی، روانشناختی و رفتاری مشتریان است. این اطلاعات به شما کمک میکند که پیامهای بازاریابی خود را بهگونهای طراحی کنید که با نیازها و علایق مخاطبان هدف هماهنگ باشد تا به جذب مشتریان بیشتر منجر شود.
۴ – استراتژی بازاریابی
این بخش به توصیف استراتژی کلی بازاریابی میپردازد و بیان میکند که کسبوکار چگونه قصد دارد به اهداف خود دست یابد و در بازار تمایز ایجاد کند. استراتژی بازاریابی شامل برنامهریزی برای پیامهای کلیدی برند، کانالهای بازاریابی انتخابی (مانند شبکههای اجتماعی، وبسایت، ایمیل مارکتینگ و…) و نحوه جذب مشتریان هدف میشود. هدف از این استراتژیها، ایجاد یک مسیر واضح برای هدایت اقدامات بازاریابی و دستیابی به اهداف تعیین شـده است.
۵ – بودجه و زمانبندی
بودجه و زمانبندی یکی از بخشهای مهم مارکتینگ پلن است که به تخصیص منابع مالی و زمانی میپردازد. در این قسمت، میزان هزینههای هر فعالیت بازاریابی، زمانبندی انجام آنها و تعیین مسئولیتها برای اجرای هر بخش مشخص میشود. برنامهریزی دقیق بودجه از هدر رفتن منابع جلوگیری کرده و باعث هزینهها را بهینهسازی میکند، درحالیکه زمانبندی، ضامن نظم و هماهنگی در اجرای پلن است.
۶ – تاکتیکها و اقدامات عملیاتی
تاکتیکها، فعالیتهای خاص و جزئی هستند که برای پیادهسازی استراتژیها و دستیابی به اهداف بازاریابی مورد نیازند. بهعنوان مثال، اگر استراتژی شما استفاده از بازاریابی محتوایی است، تاکتیکهای شما میتوانند شامل ایجاد مقالات وبلاگی، ویدیوهای آموزشی و پستهای رسانههای اجتماعی باشند. هر تاکتیک باید دارای یک برنامه عملیاتی و زمانبندی مشخص باشد تا به هدف نهایی کمک کند.
۷ – معیارهای اندازهگیری و ارزیابی عملکرد (KPIs)
پس از اجرای پلن، نیاز است که نتایج و عملکرد بهطور مداوم بررسی و ارزیابی شود. معیارهای کلیدی عملکرد (KPIs) به شما کمک میکنند تا موفقیت هر فعالیت بازاریابی را اندازهگیری و میزان دستیابی به اهداف را ارزیابی کنید. برخی از شاخصهای معمول شامل نرخ تبدیل، تعداد بازدیدکنندگان وبسایت، نرخ بازگشت سرمایه (ROI)، نرخ مشارکت کاربران و نرخ رشد فروش است. این اطلاعات به شما کمک میکند تا در صورت نیاز، پلن را بهبود داده و تغییرات لازم را برای بهبود عملکرد انجام دهید.
انواع مارکتینگ پلن
مارکتینگ پلنها بستـه به نوع کسبوکار، اهداف و نیازهای خاص هر سازمان متفاوت هستند. در اینجا به انواع مختلف مارکتینگ پلن که متناسب با شرایط و اهداف متنوع طراحی میشوند، اشاره میکنیم.
۱ – پلن بازاریابی کوتاهمدت
این نوع مارکتینگ پلن بر اهداف و برنامههای بازاریابی در بازههای زمانی کوتاهمدت (معمولاً ۶ ماه تا یک سال) تمرکز دارد. پلن بازاریابی کوتاهمدت بیشتر برای کمپینهای خاص یا فصلهای مشخص طراحی میشود. مثلاً برای افزایش فروش یک محصول خاص در تعطیلات یا برای اجرای یک کمپین تبلیغاتی جدید.
۲ – پلن بازاریابی بلندمدت
این پلنها به اهداف و استراتژیهایی که به زمان بیشتری برای رسیـدن به آنها نیاز دارند، تمرکز میکنند. بازههای زمانی این طرحها بیشتر از یک سال است و هدف آنها تثبیت جایگاه برند، توسعه بازار و ایجاد رشد پایدار است. برای کسبوکارهایی که برنامهریزی بلندمدت برای رشد و گسترش دارند، این نوع پلن ایدهآل است.
۳ – پلن دیجیتال مارکتینگ
این نوع پلن به استراتژیها و فعالیتهای بازاریابی در حوزه دیجیتال و آنلاین متمرکز است. شامل تاکتیکهایی مانند خدمات سئو و بهینهسازی سایت، بازاریابی محتوایی، بازاریابی شبکههای اجتماعی، ایمیل مارکتینگ و تبلیغات آنلاین میشود. این پلن برای کسبوکارهایی که بخش عمدهای از مشتریانشان آنلاین هستند یا میخواهند در فضای دیجیتال حضور بیشتری داشتـه باشند، بسیار کاربردی است.
۴ – پلن بازاریابی محصول
این نوع پلن برای معرفی یا تقویت یک محصول یا خدمت خاص طراحی میشود. تمرکز این پلن بر استراتژیهایی است که به افزایش آگاهی از محصول و جذب مشتریان جدید کمک کند. در این طرح، از مراحل اولیه تولید تا راههای بازاریابی و فروش محصول، برنامهریزی و اجرا میشود.
۵ – پلن بازاریابی محتوا
پلن بازاریابی محتوا بر تولید و انتشار محتواهای ارزشمند و مفید برای مخاطبان هدف تمرکز دارد. هدف این نوع پلن افزایش تعامل با مخاطبان، ایجاد اعتبار و وفاداری در مشتریان و همچنین بهبود رتبهبندی در موتورهای جستجو است. این پلن معمولاً شامل مواردی مانند وبلاگنویسی، تولید ویدیو، پادکست، اینفوگرافیک و پستهای شبکههای اجتماعی است.
۶ – پلن بازاریابی محلی
این نوع پلن به کسبوکارها کمک میکند تا در یک منطقه جغرافیایی خاص بازاریابی کنند. این طرحها معمولاً برای کسبوکارهایی که در یک محدوده خاص فعالیت میکنند یا میخواهند در یک منطقه خاص نفوذ بیشتری داشتـه باشند، مفید است و در آن از روشهایی مانند بازاریابی رویدادی، همکاری با کسبوکارهای محلی و تبلیغات منطقهای استفاده میشود.
۷ – پلن بازاریابی برند
این پلن بر افزایش شناخت و ارزش برند تمرکز دارد و کمک میکند تا تصویری خاص و مثبت از برند در ذهن مخاطبان شکل بگیرد. در این پلن، کسبوکارها تلاش میکنند تا جایگاه برند خود را در بازار تثبیت کرده و با استفاده از استراتژیهایی مانند تبلیغات تصویری، بازاریابی محتوایی و روابطعمومی، ارزش برند را افزایش دهند.
چگونه مارکتینگ پلن بنویسیم؟
برای نوشتن یک مارکتینگ پلن موفق، نیاز به طی کردن مراحل دقیقی داریم تا اطمینان حاصل کنیم که تمام جزئیات مورد نیاز در برنامه گنجانده شـده و به اهداف بازاریابی دست پیدا کنیم. در ادامه، مراحل کلیدی برای نوشتن یک مارکتینگ پلن را توضیح میدهیم.
۱ – تحلیل بازار و مشتریان هدف
اولین گام برای نوشتن یک مارکتینگ پلن موثر، تحلیل بازار و درک نیازها و رفتارهای مخاطبان هدف است. این کار شامل بررسی مواردی مانند ویژگیهای جمعیتشناختی (سن، جنسیت، درآمد)، علایق و الگوهای رفتاری مشتریان است. شما میتوانید از طریق تحقیق بازار، تحلیل رقبا و نظرسنجیها اطلاعات لازم را به دست آورید. این اطلاعات به شما کمک میکند که بهدرستی بدانید مخاطبان هدفتان چه کسانی هستند و چه نیازهایی دارند.
۲ – تعیین اهداف بازاریابی (SMART Goals)
پس از تحلیل بازار، باید اهداف بازاریابی مشخصی تعیین کنید. این اهداف باید طبق اصول SMART تنظیم شوند؛ به این معنا که باید مشخص، قابل اندازهگیری، دستیافتنی، مرتبط و دارای محدودیت زمانی باشند. به عنوان مثال، یک هدف مناسب میتواند این باشد که «فروش محصولات به میزان ۵۰ درصد در یک سال آینده افزایش یابد.»
۳ – تعیین استراتژیها و کانالهای بازاریابی
در این مرحله، شما تعیین میکنید که از چه استراتژیها و کانالهایی برای رسیـدن به اهداف بازاریابی خود استفاده خواهید کرد. برای مثال، اگر قصد دارید مخاطبان جوان را هدف قرار دهید، ممکن است شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام و تیکتاک مناسب باشند. همچنین ممکن است تصمیم بگیرید از استراتژیهایی مانند بازاریابی محتوایی، تبلیغات آنلاین یا روابطعمومی استفاده کنید. استراتژیهایی که انتخاب میکنید، باید با مخاطبان هدف و ماهیت کسبوکار شما هماهنگ باشند.
۴ – تدوین تاکتیکها و اقدامات عملیاتی
تاکتیکها اقدامات مشخص و عملیاتی هستند که برای اجرای استراتژیها به کار گرفتـه میشوند. این اقدامات باید بهطور دقیق و شفاف برنامهریزی شوند تا به اهداف کمک کنند. به عنوان مثال، اگر استراتژی شما بازاریابی محتوایی است، تاکتیکهای عملی میتوانند شامل تولید مقالات وبلاگی، انتشار پستهای شبکههای اجتماعی و تولید ویدیوهای آموزشی باشند.
۵ – برنامهریزی بودجه و زمانبندی
در این مرحله، هزینههای هر بخش از پلن و همچنین زمانبندی اجرای آنها مشخص میشود. باید برآورد دقیقی از هزینهها داشتـه باشید و منابع مالی را بهطور هوشمندانه تخصیص دهید. این برنامهریزی به شما کمک میکند که هزینهها را کنترل کرده و اقدامات خود را بهموقع اجرا کنید. یک برنامه زمانی و بودجهبندی شفاف، هم از نظر مالی و هم از نظر زمانی، نقش کلیدی در موفقیت پلن دارد.
۶ – اندازهگیری و ارزیابی عملکرد
پس از اجرای پلن، باید نتایج و عملکرد را بهطور مرتب ارزیابی کنید. معیارهای کلیدی عملکرد (KPIs) مانند نرخ تبدیل، بازدید از سایت، نرخ بازگشت سرمایه (ROI) و میزان تعاملات اجتماعی از شاخصهای مهمی هستند که باید اندازهگیری شوند. این اندازهگیریها به شما کمک میکنند تا بفهمید که کدام اقدامات به اهداف نزدیکتر شـدهاند و در صورت لزوم، تغییرات و بهبودهای لازم را اعمال کنید.
تفاوت استراتژی بازاریابی و مارکتینگ پلن
در بازاریابی، دو مفهوم مهم و مکمل وجود دارد: استراتژی بازاریابی و مارکتینگ پلن. اگرچه این دو مفهوم به هم مرتبط هستند، اما تفاوتهایی اساسی دارند که دانستن آنها برای طراحی یک برنامه بازاریابی موفق ضروری است.
استراتژی بازاریابی چیست؟
استراتژی بازاریابی به دید کلی و رویکردی اشاره دارد که کسبوکار برای دستیابی به اهداف خود در نظر میگیرد. این استراتژی، برنامهای بلندمدت است که مشخص میکند کسبوکار چگونه میخواهد در بازار دیده شود، چه نوع مشتریانی را هدف قرار دهد و چه ارزشهایی را به آنها ارائه کند. به عبارتی، استراتژی بازاریابی چارچوبی است که جهتگیری کلی و پایهای اقدامات بازاریابی را مشخص میکند و به سؤال «چه باید بکنیم؟» پاسخ میدهد.
برای مثال، استراتژی بازاریابی یک برند ورزشی ممکن است به این شکل باشد که خود را به عنوان بهترین انتخاب برای ورزشکاران حرفهای معرفی کند. این استراتژی ممکن است شامل تأکید بر کیفیت بالا، فناوری پیشرفتـه و ارتباط نزدیک با قهرمانان ورزشی باشد.
مارکتینگ پلن چیست؟
مارکتینگ پلن یک برنامه عملیاتی و تفصیلی است که بهطور مشخص توضیح میدهد که چگونه استراتژی بازاریابی پیادهسازی خواهد شد. این طرح شامل جزئیات دقیق در مورد اقدامات، منابع، زمانبندی و بودجه مورد نیاز برای انجام فعالیتهای بازاریابی است. به عبارت دیگر، مارکتینگ پلن نقشهای است که نشان میدهد برای رسیـدن به اهداف تعیینشـده در استراتژی بازاریابی، چه فعالیتهایی باید انجام شود و به سؤال «چگونه باید انجام دهیم؟» پاسخ میدهد.
در همان مثال برند ورزشی، مارکتینگ پلن ممکن است شامل مواردی مانند کمپینهای تبلیغاتی آنلاین، همکاری با ورزشکاران مشهور، تولید ویدیوهای آموزشی و برنامههای بازاریابی شبکههای اجتماعی باشد.
تفاوت در مدت زمان و کاربرد
استراتژی بازاریابی معمولاً یک برنامه طولانیمدت است که چارچوب کلی فعالیتهای بازاریابی را تعیین میکند و بهندرت تغییر میکند. اما مارکتینگ پلن یک برنامه کوتاهمدت است که میتواند بستـه به شرایط و نیازهای بازار بهروزرسانی و اصلاح شود. مارکتینگ پلن معمولاً هر سال یا در هر کمپین بازاریابی جدید بازبینی میشود، درحالیکه استراتژی بازاریابی بیشتر بهعنوان نقشه اصلی و پایه ثابت میماند.
نقش در فرآیند بازاریابی
استراتژی بازاریابی، دیدگاه کلی و هدف اصلی را برای تیم بازاریابی فراهم میکند و تعیینکننده جهت کلی فعالیتهای بازاریابی است. در مقابل، مارکتینگ پلن بر اجرای دقیق و جزئیات تمرکز دارد و به عنوان یک راهنمای عملی برای انجام اقدامات روزمره بازاریابی عمل میکند.
آنچه در این مقاله گفتیم…
مارکتینگ پلن یا طرح بازاریابی، راهنمایی جامع برای کسبوکارهاست که به آنها کمک میکند تا با تحلیل بازار، تعیین اهداف مشخص، تدوین استراتژیها و اجرای تاکتیکهای دقیق، به نتایج مورد نظر خود برسند. انواع مختلفی از پلنهای بازاریابی وجود دارد که بستـه به نوع و هدف هر کسبوکار، میتوانند متفاوت باشند. علاوهبر این، شناخت تفاوتهای بین استراتژی بازاریابی و مارکتینگ پلن به کسبوکارها کمک میکند تا با تمرکز بر برنامههای عملیاتی و استراتژیهای پایدار، بهترین نتایج را در بازار بهدست آورند. فیلیپ کاتلر (Philip Kotler)، از اساتید و پیشگامان مطرح بازاریابی میگوید: «برنامهریزی در بازاریابی به شما این امکان را میدهد که به جای واکنش نشان دادن به تغییرات، خودتان تغییرات را ایجاد کنید.»
نوشتـه شـده در تیم تحریریه نبض مارکتینگ
شاید برای شما هم سوال باشد…
۱ – تفاوت بین مارکتینگ پلن و استراتژی بازاریابی چیست؟
استراتژی بازاریابی به دید کلی و جهتگیری بلندمدت بازاریابی میپردازد، در حالی که مارکتینگ پلن شامل برنامه عملیاتی و جزئیات اجرایی است که برای پیادهسازی استراتژی بازاریابی تدوین میشود.
۲ – چرا استفاده از تحلیل SWOT در مارکتینگ پلن اهمیت دارد؟
تحلیل SWOT به کسبوکارها کمک میکند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی و فرصتها و تهدیدهای موجود در بازار را درک کنند. این تحلیل، پایهای برای تدوین استراتژیهای موثر در پلن بازاریابی محسوب میشود.
۳ – چگونه میتوان میزان موفقیت یک مارکتینگ پلن را ارزیابی کرد؟
برای ارزیابی موفقیت یک مارکتینگ پلن، از معیارهای کلیدی عملکرد (KPIs) مانند نرخ تبدیل، نرخ بازگشت سرمایه (ROI)، ترافیک سایت و تعامل کاربران در شبکههای اجتماعی استفاده میشود. این معیارها نشان میدهند که آیا اهداف بازاریابی به دست آمدهاند یا خیر.