گوگل اسکالر (Google Scholar) یک موتور جستجو قدرتمند و تخصصی است که توسط شرکت گوگل به منظور تسهیل دسترسی پژوهشگران و دانشجویان به مقالات علمی، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع آکادمیک توسعه داده شـده است. این ابزار به شما امکان میدهد به‌راحتی به منابع علمی معتبر از سراسر جهان دسترسی پیدا کنید. این ابزار به ویژه برای متخصصان محتوا و بخش های خدمات سئو بسیار مفید و آموزنده است.
در این مقاله پس از پاسخ به سوال گوگل اسکالر چیست؟، در مورد ویژگی‌های گوگل اسکالر، نحوه جستجوی مقالات و راهکارهایی برای دانلود مقالات رایگان اطلاعات کاملی را به شما خواهیم داد.
گوگل اسکالر چیست؟
گوگل اسکالر یا Google Scholar (که بعضی‌ها به اشتباه به آن گوگل اسکالر می‌گویند) که در لغت به معنای محقق گوگل است یک موتور جستجوی تخصصی بوده که به منظور دسترسی آسان به مقالات علمی، پایان‌نامه‌ها، کتاب‌ها، رساله‌های دکتری، گزارش‌های فنی، مقالات کنفرانس‌ها و دیگر منابع علمی و دانشگاهی طراحی شـده است. این سرویس توسط شرکت گوگل ارائه شـده و به کاربران این امکان را میدهد تا به منابع علمی معتبر از سراسر جهان دسترسی داشتـه باشند.
نحوه سرچ مقاله در گوگل اسکالر
برای جستجوی مقاله در گوگل اسکالر به روش و به سادگی میتوانید مقالات مورد نیاز خود را پیدا کنید:
۱ – دسترسی به گوگل اسکالر
ابتدا به وب‌سایت Google Scholar بروید. صفحه اصلی گوگل اسکالر دارای یک نوار جستجو مشابه با گوگل است که برای جستجوی منابع علمی استفاده میشود.
۲ – وارد کردن کلیدواژهها
در نوار جستجو، کلیدواژهها، عبارت‌ها یا عنوان دقیق مقاله‌ای که به دنبال آن هستید را وارد کنید. همچنین میتوانید نام نویسنده، موضوع خاص یا عنوان کتاب را نیز جستجو کنید. برای مثال، اگر به دنبال مقاله‌ای درباره «انرژی‌های تجدیدپذیر» هستید، میتوانید عبارتی مانند “renewable energy” یا «انرژی تجدیدپذیر» را وارد کنید.
۳ – استفاده از فیلترها
بعد از جستجو، میتوانید از فیلترهای سمت چپ صفحه برای محدود کردن نتایج استفاده کنید:
- فیلتر سال: میتوانید نتایج جستجو را بر اساس سال انتشار محدود کنید. مثلاً اگر فقط مقالات منتشر شـده در پنج سال اخیر را می‌خواهید، این فیلتر را انتخاب کنید.
- مرتب‌سازی: شما میتوانید نتایج را بر اساس «مرتبط‌ترین» یا «جدیدترین» مرتب کنید.
- فیلتر استنادات: گزینه‌ای برای جستجوی فقط منابعی که به شما دسترسی رایگان به متن کامل مقاله می‌دهند نیز وجود دارد.
- فیلتر نویسنده یا مجله: اگر می‌خواهید فقط مقالات یک نویسنده یا مقالات منتشر شـده در یک مجله خاص را مشاهده کنید، میتوانید از جستجوی پیشرفتـه استفاده کنید میتوانید و با استفاده از فیلتر «نویسنده» یا «مجله» جستجوی خود را محدود کرده و نتایج دقیق‌تری به دست بیاورید.
۴ – مشاهده نتایج جستجو
نتایج به صورت لیستی از مقالات، کتاب‌ها، رساله‌ها و دیگر منابع علمی نمایش داده میشود. هر نتیجه معمولاً شامل عنوان، نام نویسندگان، تاریخ انتشار و خلاصه‌ای کوتاه از محتوا است.
۵ – دسترسی به مقاله
روی عنوان مقاله کلیک کنید تا به صفحه اصلی مقاله یا پایگاه داده‌ای که آن مقاله در آن منتشر شـده است بروید. اگر مقاله به صورت رایگان در دسترس باشد، معمولاً یک لینک برای دانلود یا مشاهده متن کامل مقاله وجود دارد. در غیر این صورت، ممکن است نیاز باشد از طریق دانشگاه یا مؤسسات علمی معتبر دسترسی ویژه تهیه کنید.
۶ – استفاده از استنادها
یکی از ویژگی‌های مفید گوگل اسکالر نمایش تعداد استنادها به هر مقاله است. با کلیک بر روی لینک استنادها یا Cited by میتوانید ببینید که چه مقالات دیگری به این مقاله استناد کرده‌اند. این روش برای پیدا کردن مقالات مرتبط دیگر بسیار مفید است.
۷ – جستجوی پیشرفتـه (Advanced Search)
برای جستجوی دقیقتر میتوانید از گزینه “Advanced Search” استفاده کنید. برای دسترسی به این قابلیت مراحل زیر را انجام دهید:
- روی آیکون سه خط افقی در گوشه بالا سمت چپ کلیک کنید و گزینه “Advanced Search” را انتخاب کنید.
- در این بخش میتوانید جستجوی خود را محدودتر کنید، مثلاً جستجو بر اساس نویسنده، عنوان مقاله یا مجله خاص.
۸ – ذخیره و پیگیری مقالات
گوگل اسکالر به شما امکان میدهد تا مقالات مورد علاقه خود را در حساب کاربری خود ذخیره کنید. با کلیک روی آیکون ستاره در کنار هر نتیجه، میتوانید آن را به کتابخانه شخصی خود اضافه کنید.
۹ – استفاده از پروفایل پژوهشگران
اگر به دنبال مقالات یک نویسنده خاص هستید، میتوانید نام نویسنده را در گوگل اسکالر جستجو کنید. بسیاری از پژوهشگران پروفایل‌های شخصی خود را در گوگل اسکالر دارند که شامل تمام مقالات، تعداد استنادها و شاخص‌های دیگر است.
جستجوی پیشرفتـه در Google Scholar
جستجوی پیشرفتـه در Google Scholar به شما کمک میکند تا با استفاده از چندین روش و قابلیت خاص، دقیقتر و کارآمدتر جستجو کنید. برای سرچ پیشرفتـه در گوگل اسکالر کافی است تا به بخش Advance ( که در شماره ۷ قسمت قبل توضیح دادیم) بروید.
۱ – استفاده از گزینههای جستجوی پیشرفتـه
در بخش جستجوی پیشرفتـه، چندین فیلد و گزینه وجود دارد که میتوانید از آن‌ها برای محدود کردن و دقیقتر کردن نتایج جستجو استفاده کنید. در ادامه چند مورد از گزینه‌هایی که در سرچ پیشرفتـه گوگل اسکالر وجود دارد را به شما معرفی می‌کنیم:
۲ – جستجو با تمام کلمات یا with all of the words
در این فیلد، تمام کلیدواژه‌هایی که می‌خواهید در مقاله یافت شوند را وارد کنید. گوگل اسکالر فقط مقالاتی را نمایش میدهد که شامل تمام این کلمات باشند. مثلا اگر عبارت “machine learning algorithms” را وارد کنید، نتایجی که هر سه کلمه در آن‌ها یافت میشود را مشاهده خواهید کرد.
۳ – جستجو با عبارت دقیق یا with the exact phrase
در این فیلد، عبارت دقیق مورد نظر خود را وارد کنید. گوگل اسکالر تنها مقالاتی را نمایش میدهد که دقیقاً همین عبارت را شامل شوند. این گزینه برای جستجوی عناوین یا نقل‌قول‌های دقیق مفید است. مثلا با وارد کردن “deep learning techniques” مقالاتی که این عبارت دقیقا در آن‌ها استفاده شـده است را به شما نشان خواهد داد.
۴ – جستجو با حداقل یکی از کلمات یا with at least one of the words
اگر به دنبال مقالاتی هستید که حداقل یکی از کلمات کلیدی مورد نظر شما را داشتـه باشند، میتوانید این فیلد را استفاده کنید. این گزینه در جستجوهای عمومی‌تر کاربرد دارد. برای مثال با جستجوی عبارت “artificial intelligence OR neural networks” گوگل اسکالر نتایجی را به شما نمایش میدهد که شامل یک یا هر دو کلیدواژه باشند.
۵ – جستجوی بدون این کلمات یا without the words
در این فیلد میتوانید کلماتی را وارد کنید که نمی‌خواهید در مقالات باشند. این ویژگی به شما کمک میکند تا موضوعات غیرمرتبط را از نتایج جستجوی خود حذف کنید. مثلا با سرچ عبارت “renewable energy NOT solar” گوگل اسکالر مقالاتی را نمایش میدهد که شامل “renewable energy” هستند اما در آن‌ها کلمه “solar” وجود نداشتـه باشد.
۶ – محدود کردن جستجو به نویسنده خاص یا where my words occur in author
در این بخش میتوانید نام نویسنده‌ای که به دنبال مقالات او هستید را وارد کنید. این قابلیت وقتی مفید است که بخواهید مقالات نوشتـه شـده توسط فرد یا پژوهشگر خاصی را پیدا کنید. برای مثال با نوشتن عبارت author:”John Doe” فقط مقالاتی به شما نشان داده میشود که توسط “John Doe” نوشتـه شـده باشند.
۷ – محدود کردن جستجو به مجله یا منبع خاص یا where my words occur in publication
این فیلد به شما امکان میدهد جستجوی خود را به مقالاتی که در یک مجله یا کنفرانس خاص منتشر شـده‌اند، محدود کنید. برای این کار کافی است تا نام مجله یا کنفرانس را وارد کنید. مثلا اگر عبارت source:”Journal of Renewable Energy” را سرچ کنید، گوگل اسکالر فقط مقالاتی که در مجله “Journal of Renewable Energy” منتشر شـده‌اند را نمایش میدهد.
۸ – محدود کردن جستجو به بازه زمانی خاص یا Return articles published between
شما میتوانید جستجوی خود را بر اساس سال انتشار مقاله‌ها محدود کنید. این زمانی کاربرد دارد که به دنبال مقالات جدیدتر یا مرتبط با یک دوره زمانی خاص هستید. شما میتوانید یک بازه مشخص، مثلاً با انتخاب سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ فقط مقالات این بازه زمانی به شما نمایش داده میشود.
۹ – استفاده از فیلترهای پس از جستجو
پس از انجام جستجوی پیشرفتـه، میتوانید از فیلترهایی که گوگل اسکالر ارائه میدهد استفاده کنید تا نتایج را محدودتر کنید.
- فیلتر بازه زمانی: بعد از جستجو، میتوانید در قسمت سمت چپ صفحه از فیلترهای زمانی برای محدود کردن مقالات به سال‌های خاص استفاده کنید.
- مرتب‌سازی نتایج: نتایج بهصورت پیش‌فرض بر اساس «مرتبط‌ترین» نمایش داده می‌شوند، اما میتوانید نتایج را بر اساس «جدیدترین» هم مرتب کنید.
۱۰ – جستجو با استفاده از عملگرها (Operators)
عملگرهای خاصی وجود دارد که میتوانید آن‌ها را مستقیماً در نوار جستجوی گوگل اسکالر استفاده کنید. برخی از این عملگرها به شرح زیر هستند:
- استفاده از علامت نقل قول (” “) برای جستجوی دقیق یک عبارت خاص.
- مثال “artificial intelligence applications”
- استفاده از عملگرهای بولین (AND، OR، NOT) برای ترکیب چند کلیدواژه یا حذف کلمات خاص.
- مثال machine learning OR deep learning
- عملگر “author:”: برای محدود کردن جستجو به نویسنده خاص.
- مثال author:”John Smith”
- عملگر “source:”: برای محدود کردن جستجو به مجله یا کنفرانس خاص.
- مثال source:”Nature”
۱۱ – ذخیره و دنبال کردن مقالات
گوگل اسکالر به شما امکان میدهد که مقالات را به کتابخانه شخصی خود اضافه کنید. برای این کار کافی است تا روی آیکون ستاره کنار هر مقاله کلیک کنید تا مقاله به بخش “My Library” اضافه شود. با ایجاد یک حساب کاربری در گوگل اسکالر، میتوانید مقالات ذخیره‌شـده خود را مدیریت و در هر زمان به آن‌ها دسترسی داشتـه باشید. همچنین میتوانید نویسنده‌ها یا موضوعات خاصی را دنبال کنید تا هر زمان که مقاله جدیدی منتشر شد، از طریق ایمیل مطلع شوید.
۱۲ – استفاده از ویژگی “Cited by” و “Related Articles”
بعد از پیدا کردن مقاله‌ای مرتبط، میتوانید از قابلیت‌های “Cited by” و “Related Articles” برای یافتن مقالات مشابه و مرتبط استفاده کنید. با کلیک بر روی گزینه Cited by میتوانید ببینید که چه مقالاتی به این مقاله استناد کرده‌اند و گزینه Related Articles مقالات دیگری را که موضوع مشابهی دارند را نمایش میدهد.
دانلود رایگان مقاله از گوگل اسکالر
برای دانلود رایگان مقاله از گوگل اسکالر (Google Scholar) چندین راه وجود دارد که میتوانید به‌وسیله آن‌ها به نسخههای رایگان مقالات علمی دسترسی پیدا کنید. در ادامه روش‌ها و ترفندهای کاربردی برای دانلود رایگان مقالات از گوگل اسکالر را به شما توضیح خواهیم داد.
۱ – بررسی لینک‌های کناری مقاله در گوگل اسکالر
زمانی که در گوگل اسکالر یک مقاله را جستجو می‌کنید، معمولاً در کنار عنوان مقاله، برخی لینک‌های مرتبط به آن وجود دارد. این لینک‌ها می‌توانند شما را به نسخه رایگان مقاله منتقل کنند. لینکهایی به صورت PDF یا HTML در کنار نتیجه جستجو نمایش داده می‌شوند و معمولاً به یک منبع رایگان اشاره دارند.
- علامت PDF: اگر در کنار عنوان مقاله، لینک “PDF” مشاهده کردید، این به این معنی است که نسخه رایگان مقاله با فرمت PDF در دسترس است. این لینک ممکن است از یک سایت دانشگاهی، منابع دسترسی آزاد (Open Access) یا سایت شخصی نویسنده باشد. مثلا بعد از جستجوی یک مقاله، در کنار عنوان مقاله لینک ممکن است PDF from university.edu یا PDF from researchgate.net را ببینید. با کلیک بر روی این لینک‌ها به نسخه رایگان مقاله هدایت می‌شوید.
۲ – استفاده از سایتهای دسترسی آزاد (Open Access)
بسیاری از نویسندگان مقالات علمی، مقالات خود را در پایگاه‌های دسترسی آزاد (Open Access) منتشر میکنند تا همه کاربران به صورت رایگان به آن‌ها دسترسی داشتـه باشند. اگر یک مقاله در یک مجله دسترسی آزاد منتشر شـده باشد، معمولاً نسخه رایگان آن از طریق گوگل اسکالر نیز در دسترس خواهد بود.
برای دسترسی به این منابع، بعد از جستجوی مقاله در گوگل اسکالر ببینید آیا مجله‌ای که مقاله در آن منتشر شـده، جزو مجلات دسترسی آزاد (Open Access) است یا خیر. اگر مقاله در یک مجله دسترسی آزاد منتشر شـده باشد، گوگل اسکالر معمولاً لینک مستقیم به نسخه رایگان را در اختیار شما قرار میدهد.
۳ – دانلود مقاله از طریق منابع دانشگاهی یا تحقیقاتی (Repositories)
مقالاتی که از طریق منابع تحقیقاتی و دانشگاهی منتشر می‌شوند، اغلب به صورت رایگان در دسترس هستند. گوگل اسکالر به این مخازن متصل است و به شما امکان میدهد به نسخه رایگان مقالات منتشر شـده در این منابع دسترسی داشتـه باشید.
بسیاری از دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی، مقالات منتشر شـده توسط پژوهشگران خود را در منابع دیجیتال قرار می‌دهند. اگر مقاله‌ای در این منابع موجود باشد، لینک دانلود رایگان آن در کنار نتیجه جستجو در گوگل اسکالر نشان داده میشود.
اگر عبارت‌هایی مانند “PDF from arxiv.org” یا “PDF from university.edu” در کنار نتایج وجود داشت به این معنی است که شما میتوانید به این منابع دسترسی داشتـه باشید.
۴ – استفاده از سایت‌هایی مانند ResearchGate و Academia.edu
پژوهشگران بسیاری مقالات خود را در پلتفرمهایی مانند ResearchGate یا Academia.edu منتشر میکنند. این سایت‌ها به پژوهشگران اجازه میدهد مقالات خود را با جامعه علمی به اشتراک بگذارند و اغلب مقالات به صورت رایگان در دسترس کاربران قرار می‌گیرند.
برای استفاده از آن کافی است بعد از جستجوی مقاله مورد نظرتان در گوگل اسکالر، به دنبال لینک‌های “PDF from researchgate.net” یا “PDF from academia.edu” باشید.
با کلیک بر روی این لینک‌ها میتوانید به نسخه رایگان مقاله دسترسی پیدا کنید یا از نویسنده مقاله نسخه PDF آن را درخواست کنید.
۵ – درخواست از نویسنده مقاله (Request Full-text)
اگر مقاله‌ای به صورت رایگان در دسترس نیست، میتوانید مستقیماً از نویسنده مقاله درخواست کنید. بسیاری از نویسندگان تمایل دارند تا مقالات خود را با محققان و دانشجویان به اشتراک بگذارند.
اما سوال این است که چگونه از نویسنده درخواست کنیم. اگر مقاله‌ای را در گوگل اسکالر پیدا کردید ولی به آن دسترسی ندارید، نام نویسنده را جستجو کنید. از طریق پروفایل نویسنده در سایت‌هایی مانند ResearchGate یا Academia.edu میتوانید درخواست مستقیم برای دریافت نسخه کامل مقاله ارسال کنید. اغلب نویسندگان پاسخ‌گو هستند و نسخه PDF مقاله را به صورت رایگان برای شما ارسال میکنند.
۶ – استفاده از افزونه‌های مرورگر
افزونه‌های مرورگر مانند Unpaywall و Open Access Button به شما کمک میکنند تا به نسخههای رایگان مقالات علمی دسترسی پیدا کنید. این افزونه‌ها، پایگاه داده بزرگی از مقالات دسترسی آزاد را بررسی میکنند و اگر نسخه رایگانی از مقاله‌ای وجود داشتـه باشد آن را به شما نمایش می‌دهند.
برای این کار کافی است تا افزونه Unpaywall یا Open Access Button را به مرورگر خود اضافه کنید. هر زمان که به صفحه مقاله‌ای رفتید که به صورت پولی در دسترس است، این افزونه‌ها بهصورت خودکار جستجو میکنند تا ببینند آیا نسخه رایگان در دسترس است یا خیر و اگر نسخه رایگان مقاله موجود باشد، یک آیکون سبز نمایش داده میشود که شما را به لینک دانلود رایگان هدایت میکند.
۷ – استفاده از سایت Sci-Hub
Sci-Hub یک وب‌سایت بحث‌برانگیز است که بسیاری از مقالات علمی پولی را به صورت رایگان در دسترس قرار میدهد. اگرچه این سایت از نظر قانونی در برخی کشورها ممنوع است اما بسیاری از پژوهشگران از آن برای دسترسی به مقالات علمی استفاده میکنند. توصیه می‌کنیم که در هنگام استفاده از آن، قوانین کپی‌رایت و مسائل اخلاقی را در نظر داشتـه باشید!
۸ – جستجو با استفاده از عملگرهای خاص در گوگل اسکالر
یکی از روش‌های مؤثر برای یافتن مقالات رایگان، استفاده از عملگرهای خاص در گوگل اسکالر است. عملگرهایی مانند filetype به شما کمک میکنند تا فقط مقالاتی که بهصورت PDF در دسترس هستند را پیدا کنید. به عنوان مثال جستجوی عبارت “machine learning applications filetype:pdf” در گوگل اسکالر فقط مقالاتی را نمایش میدهد که بهصورت PDF در دسترس هستند.
۹ – پیدا کردن مقالات قدیمی یا نسخههای پیش‌چاپ (Preprints)
بسیاری از مقالات علمی قبل از انتشار رسمی در مجلات، به‌عنوان نسخههای پیش‌چاپ (Preprints) در پایگاه‌های دسترسی آزاد منتشر می‌شوند. گوگل اسکالر این مقالات را نیز در جستجوهای شما نشان میدهد. اگر این نوع مقالات در یک مجله منتشر شـده باشد، ممکن است نسخه پیش‌چاپ آن بهصورت رایگان در سایت‌هایی مانند arXiv یا bioRxiv موجود باشد. برای دسترسی به آن‌ها، بعد از جستجو در گوگل اسکالر به دنبال لینکهایی باشید که به این پایگاه‌ها اشاره دارند.
آپلود مقاله در گوگل اسکالر
برای آپلود مقاله در گوگل اسکالر (Google Scholar) باید یک پروفایل پژوهشگر ایجاد کنید و سپس مقالات خود را به آن اضافه کنید. گوگل اسکالر بهصورت خودکار بسیاری از مقالات را ایندکس میکند، اما اگر مقاله شما به طور خودکار نمایش داده نمی‌شود، میتوانید آن را به پروفایل خود اضافه کنید. در ادامه مراحل ایجاد پروفایل و اضافه کردن مقالات را به شما آموزش می‌دهیم.
۱ – ساخت پروفایل در گوگل اسکالر
برای آپلود مقالات، ابتدا باید یک حساب کاربری در گوگل اسکالر داشتـه باشید. برای ساخت حساب کاربری، مراحل زیر را انجام دهید:
- ورود به حساب کاربری گوگل: ابتدا با استفاده از حساب کاربری گوگل (Google Account) خود وارد شوید. اگر هنوز حساب کاربری گوگل ندارید، باید یک حساب جدید ایجاد کنید.
- مراجعه به گوگل اسکالر: به آدرس Google Scholar بروید و روی لینک “My Profile” در بالای صفحه کلیک کنید.
- ایجاد پروفایل پژوهشی: در صفحه پروفایل، باید اطلاعات خود را وارد کنید. اطلاعات مورد نیاز شامل نام، وابستگی دانشگاهی یا پژوهشی، حوزه‌های پژوهشی و ایمیل دانشگاهی (در صورت داشتن) است. این اطلاعات برای تأیید هویت علمی شما مورد نیاز است.
- انتخاب مقالات از نتایج خودکار گوگل اسکالر: پس از تکمیل پروفایل، گوگل اسکالر بهصورت خودکار مقالاتی را که ممکن است متعلق به شما باشند را پیشنهاد میدهد. شما میتوانید مقالات صحیح را از لیست انتخاب کنید و آن‌ها را به پروفایل خود اضافه کنید.
۲ – اضافه کردن مقالات بهصورت دستی
اگر مقاله‌ای که می‌خواهید اضافه کنید بهصورت خودکار توسط گوگل اسکالر شناسایی نشـده است، میتوانید بهصورت دستی آن را به پروفایل خود اضافه کنید. برای این کار مراحل زیر را انجام دهید:
- ورود به پروفایل خود: به پروفایل پژوهشی خود در گوگل اسکالر وارد شوید و روی دکمه “Add” یا “Add article” کلیک کنید.
- انتخاب “Add article manually”: از بین گزینههای مختلف، روی “Add article manually” کلیک کنید. این گزینه به شما اجازه میدهد مقاله را بهصورت دستی وارد کنید.
- وارد کردن اطلاعات مقاله: در این بخش باید اطلاعات مربوط به مقاله خود را وارد کنید. اطلاعات مورد نیاز شامل عنوان مقاله، نویسندگان، نام مجله یا کنفرانس، سال انتشار، صفحه‌ها، DOI (در صورت وجود) و سایر جزئیات مربوط به مقاله است.
- آپلود فایل مقاله (اختیاری): اگر مقاله شما بهصورت دسترسی آزاد (Open Access) است یا می‌خواهید نسخه پیش‌چاپ آن را در دسترس قرار دهید، میتوانید فایل PDF مقاله را نیز آپلود کنید. برای این کار، در بخش آپلود، فایل PDF مقاله را انتخاب و اضافه کنید. این کار به کاربران اجازه میدهد تا مستقیماً از طریق گوگل اسکالر به مقاله شما دسترسی داشتـه باشند.
- ذخیره و تأیید مقاله: پس از وارد کردن اطلاعات و (در صورت نیاز) آپلود فایل مقاله، روی دکمه “Save” کلیک کنید تا مقاله به پروفایل شما اضافه شود.
۳ – مدیریت پروفایل و مقالات
پس از افزودن مقالات، میتوانید پروفایل خود را مدیریت کنید. مدیریت پروفایل امکاناتی مانند ویرایش و حذف مقالات و به‌روزرسانی اطلاعات پروفایل را در اختیار شما می‌گذارد.
۴ – پیگیری استنادات و شاخص‌های علمی
گوگل اسکالر به شما امکان میدهد تا تعداد استنادات به مقالات خود را مشاهده و پیگیری کنید. شاخص‌هایی مانند H-index و i10-index نیز در پروفایل شما نمایش داده میشود و میتوانید تأثیر مقالات خود در جامعه علمی را ارزیابی کنید.
جستجوی مقالات فارسی در گوگل اسکالر
گوگل اسکالر با پشتیبانی از زبان‌های مختلف، از جمله فارسی، به شما امکان میدهد تا به مقالات و منابع علمی فارسی نیز دسترسی پیدا کنید. در ادامه، بهطور کامل توضیح می‌دهیم که چگونه میتوانید مقالات فارسی را در گوگل اسکالر جستجو کنید.
اولین و ساده‌ترین روش برای جستجوی مقالات فارسی در گوگل اسکالر، استفاده از کلیدواژه‌های فارسی است. شما میتوانید موضوع مورد نظر خود را به زبان فارسی در نوار جستجوی گوگل اسکالر وارد کنید. برای مثال اگر به دنبال مقالاتی درباره «هوش مصنوعی» هستید، این عبارت را به فارسی جستجو کنید.
برای جستجوی فارسی به نکات زیر توجه کنید:
- برخی از مقالات ممکن است دارای عنوان و چکیده فارسی باشند، اما متن کامل مقاله به زبان انگلیسی یا دیگر زبان‌ها باشد. با این حال، بسیاری از مقالات فارسی در مجلات علمی و دانشگاه‌های ایران منتشر می‌شوند و کاملاً به زبان فارسی هستند.
- برای به دست آوردن نتایج دقیقتر، میتوانید از ترکیب کلیدواژه‌های فارسی و انگلیسی استفاده کنید. به‌عنوان مثال، اگر به دنبال مقالاتی درباره هوش مصنوعی و کاربردهای آن هستید، میتوانید عباراتی مانند «هوش مصنوعی در پزشکی» را جستجو کنید.
مزایا و چالش‌های استفاده از گوگل اسکالر
همانطور که گفتیم، گوگل اسکالر (Google Scholar) با جمع‌آوری و نمایش منابع علمی از منابع مختلف، به کاربران اجازه میدهد که به راحتی به مقالات علمی، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع دانشگاهی دسترسی داشتـه باشند. بااین‌حال، مانند هر ابزار دیگری، گوگل اسکالر نیز دارای مزایا و چالش‌هایی است.
مزایای استفاده از گوگل اسکالر
- دسترسی رایگان و آسان: گوگل اسکالر به همه کاربران امکان میدهد بدون نیاز به پرداخت هزینه یا عضویت، به مقالات علمی دسترسی پیدا کنند. این دسترسی رایگان به منابع علمی، به خصوص برای افرادی که به پایگاه‌های اشتراکی مانند IEEE یا ScienceDirect دسترسی ندارند، بسیار مفید است.
- پوشش گسترده منابع علمی: گوگل اسکالر منابع متنوعی مانند مقالات پژوهشی، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها، رساله‌های دکتری، پتنت‌ها و مقالات کنفرانس‌ها را در اختیار کاربران می‌گذارد. این تنوع باعث میشود کاربران به منابع علمی مختلف و گسترده‌ای دسترسی پیدا کنند.
- شاخص استناد (Citations) وH-index: گوگل اسکالر به کاربران این امکان را میدهد تا تعداد استنادات به هر مقاله را مشاهده کنند. همچنین پژوهشگران می‌توانند از شاخص‌هایی مانند H-index برای ارزیابی تأثیر علمی خود استفاده کنند. این ابزارها برای سنجش اعتبار و اهمیت مقالات و پژوهشگران بسیار مفید هستند.
- پروفایل پژوهشگران: گوگل اسکالر به پژوهشگران اجازه میدهد که پروفایل شخصی ایجاد کنند و تمامی مقالات خود را در آن ثبت کنند. این پروفایل‌ها شامل اطلاعاتی درباره تعداد مقالات، تعداد استنادات و شاخص‌های علمی مانند H-index است. پژوهشگران می‌توانند از این پروفایل‌ها برای نمایش دستاوردهای علمی خود استفاده کنند.
- جستجوی پیشرفتـه و فیلترها: گوگل اسکالر ابزارهای جستجوی پیشرفتـه‌ای را ارائه میکند که به کاربران اجازه میدهد جستجوهای خود را بر اساس نویسنده، سال انتشار یا مجله محدود کنند. این امکانات باعث میشود تا کاربران بتوانند به نتایج دقیق‌تری دست پیدا کنند.
- دسترسی به نسخههای رایگان مقالات: یکی از ویژگی‌های گوگل اسکالر این است که در کنار بسیاری از مقالات، لینک‌های نسخههای PDF رایگان آن‌ها را نیز ارائه میدهد. این لینک‌ها اغلب نسخههای پیش‌چاپ (Preprints) یا مقالات منتشر شـده در مخازن دسترسی آزاد مانند arXiv یا Repositories هستند.
- نمایش مقالات مرتبط: گوگل اسکالر با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، مقالات مرتبط با موضوع جستجو را نیز نمایش میدهد. این قابلیت به پژوهشگران کمک میکند تا مقالات مشابه و مرتبط بیشتری را در اختیار داشتـه باشند.
چالش‌های استفاده از گوگل اسکالر
- کیفیت و دقت نتایج جستجو: گوگل اسکالر بهطور خودکار مقالات را از منابع مختلف جمع‌آوری میکند. گاهی اوقات این فرآیند منجر به نشان دادن مقالاتی میشود که کیفیت علمی بالایی ندارند یا مرتبط با جستجوی کاربر نیستند یا به‌دلیل عدم فیلتراسیون دقیق، برخی از نتایج ممکن است از کیفیت علمی لازم برخوردار نباشند.
- عدم دسترسی به تمامی مقالات: اگرچه گوگل اسکالر دسترسی به مقالات علمی را فراهم میکند، اما بسیاری از مقالات تنها از طریق پایگاه‌های اشتراکی یا با پرداخت هزینه قابل دسترسی هستند. این امر باعث میشود که برخی از منابع معتبر علمی برای کاربرانی که به این پایگاه‌ها دسترسی ندارند، غیرقابل استفاده باشند.
- نمایش ناقص اطلاعات استناد: یکی از چالش‌های گوگل اسکالر این است که اطلاعات استنادها همیشه بهصورت کامل و دقیق نیست. برخی مقالات ممکن است استنادات بیشتری از آنچه در گوگل اسکالر نمایش داده میشود، داشتـه باشند.
- ارائه اطلاعات نادرست: چون گوگل اسکالر مقالات را بهطور خودکار از منابع مختلف جمع‌آوری میکند، ممکن است برخی اطلاعات مانند نام نویسنده یا تاریخ انتشار نادرست باشد. همچنین ممکن است مقالات تکراری باشند یا اشتباه در نتایج ظاهر شوند.
- نبود فیلترهای تخصصی مانند برخی پایگاه‌های علمی: گوگل اسکالر در مقایسه با پایگاه‌های علمی تخصصی مانند PubMed یا IEEE Xplore فیلترها و ابزارهای جستجوی کمتری دارد. در حالی که این پایگاه‌ها فیلترهای بسیار دقیقی برای جستجوی مقالات بر اساس حوزه‌های علمی خاص، نوع مقاله و سطح انتشار دارند، گوگل اسکالر این نوع فیلترها را بهصورت محدود ارائه میکند.
- استنادهای غیرعلمی: در گوگل اسکالر مقالات از منابع متنوعی جمع‌آوری می‌شوند، بنابراین ممکن است برخی منابع غیرعلمی یا کم‌اعتبار نیز در جستجوها ظاهر شوند. همچنین ممکن است مقالات کنفرانس‌های بی‌کیفیت یا سایتهای غیرعلمی به‌عنوان منبع در گوگل اسکالر نمایش داده شوند.
- دسترسی محدود به داده‌های آماری پیشرفتـه: گوگل اسکالر در مقایسه با برخی پایگاه‌های داده‌های علمی، داده‌های آماری پیشرفتـه‌ای مانند میزان دانلود مقالات یا اطلاعات دقیقی درباره مخاطبین را ارائه نمی‌دهد. این امر ممکن است برای پژوهشگرانی که به این نوع داده‌ها نیاز دارند، محدودیت ایجاد کند.
ویژگی‌ها و امکانات گوگل اسکالر
گوگل اسکالر (Google Scholar) ویژگی‌های متنوع و قدرتمندی دارد که آن را به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های جستجوی مقالات و منابع علمی تبدیل کرده است. در ادامه ویژگی‌های کلیدی گوگل اسکالر را به شما می‌‌گوییم.
۱ – دسترسی به منابع علمی متنوع
گوگل اسکالر به کاربران اجازه میدهد به مجموعه گسترده‌ای از منابع علمی مانند مقالات مجلات علمی، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری، مقالات کنفرانس‌ها، پتنت‌ها (اختراعات ثبت‌شـده) وگزارش‌های فنی و سایر اسناد علمی دسترسی داشتـه باشند.
۲ – جستجوی پیشرفتـه (Advanced Search)
گوگل اسکالر امکان جستجوی پیشرفتـه را فراهم میکند. کاربران می‌توانند جستجوی خود را بر اساس نویسنده، عنوان مقاله، مجله یا کنفرانس و بازه زمانی محدودتر و دقیقتر کنند.
۳ – شاخص‌های استناد (Citation Metrics)
یکی از ویژگی‌های مهم گوگل اسکالر، نمایش تعداد استنادات (Citations) به مقالات است. این شاخص به کاربران امکان میدهد تا ببینند که چند مقاله دیگر به یک مقاله مشخص استناد کرده‌اند. گوگل اسکالر همچنین شاخص‌های علمی دیگری مانند H-index (شاخصی برای ارزیابی تأثیر علمی پژوهشگران) و i10-index (نشان‌دهنده تعداد مقالاتی که حداقل ۱۰ بار استناد شـده‌اند) که در ارزیابی تأثیر و اهمیت پژوهش‌های علمی بسیار مفید هستند را نیز در اختیار کاربرانش قرار میدهد.
۴ – پروفایل پژوهشگران
پژوهشگران می‌توانند در گوگل اسکالر پروفایل شخصی ایجاد کنند. در این پروفایل‌ها مقالات منتشرشـده، تعداد استنادات و شاخص‌های علمی مرتبط با آن‌ها نمایش داده میشود. همچنین این پروفایل به پژوهشگران امکان میدهد دستاوردهای علمی خود را بهصورت متمرکز به نمایش و اشتراک بگذارند.
۵ – دسترسی به نسخههای رایگان مقالات
گوگل اسکالر به کاربران این امکان را میدهد که به نسخههای رایگان مقالات دسترسی پیدا کنند. در کنار بسیاری از مقالات، لینکهایی به فایل‌های PDF رایگان یا نسخههای پیش‌چاپ (Preprints) وجود دارد. این لینک‌ها معمولاً کاربران را به منابع دانشگاهی یا سایتهای دسترسی آزاد منتقل میکنند.
۶ – پیدا کردن مقالات مرتبط (Related Articles)
گوگل اسکالر از الگوریتم‌های پیشرفتـه برای نمایش مقالات مرتبط استفاده میکند. پس از جستجو، علاوه بر مقاله اصلی، مقالاتی با موضوعات مشابه نیز پیشنهاد میشود که به کاربران کمک میکند به منابع بیشتری در زمینه مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند.
۷ – پیگیری استنادات به مقالات (Cited by)
زیر هر مقاله در گوگل اسکالر، گزینه‌ای با نام “Cited by” وجود دارد که به کاربران این امکان را میدهد تا مقالاتی را که به آن مقاله استناد کرده‌اند، مشاهده کنند. این قابلیت به پژوهشگران کمک میکند تا از تأثیر پژوهش‌های خود آگاه شوند و به مقالات جدیدتر مرتبط با موضوع خود دسترسی پیدا کنند.
۸ – ذخیره مقالات در کتابخانه شخصی (My Library)
گوگل اسکالر به کاربران امکان میدهد مقالات مورد علاقه خود را به کتابخانه شخصی خود اضافه کنند. با کلیک روی آیکون ستاره در کنار هر مقاله، کاربران می‌توانند آن مقاله را ذخیره کنند و در هر زمان به آن دسترسی پیدا کنند.
۹ – مرتب‌سازی نتایج جستجو
پس از جستجو در گوگل اسکالر، کاربران می‌توانند نتایج را به دو روش زیر مرتب کنند:
- مرتبط‌ترین نتایج (Relevance) یا نتایجی که بیشترین ارتباط را با کلیدواژه‌های جستجو دارند.
- جدیدترین مقالات (Date) یا نتایجی که بر اساس تاریخ انتشار مرتب می‌شوند، به طوری که جدیدترین مقالات در بالای لیست نمایش داده می‌شوند.
۱۰ – نمایش نسخههای مختلف مقاله (All Versions)
گاهی اوقات، یک مقاله در چندین مجله یا کنفرانس منتشر یا در منابع مختلفی مانند نسخههای پیش‌چاپ منتشر میشود. گوگل اسکالر به کاربران امکان میدهد که تمامی نسخههای موجود از یک مقاله را مشاهده کنند. این قابلیت به کاربران کمک میکند که نسخه رایگان یا کامل‌تری از مقاله را پیدا کنند.
۱۱ – استفاده از عملگرهای جستجوی خاص
گوگل اسکالر از عملگرهای جستجو پشتیبانی میکند که به کاربران اجازه میدهد نتایج جستجو را با استفاده از عملگرهای نقل قول (” “) یا بولیَن (and, or, not) دقیقتر کنند.
۱۲ – پشتیبانی از زبان‌های مختلف
گوگل اسکالر از زبان‌های مختلف، از جمله فارسی پشتیبانی میکند. کاربران می‌توانند مقالات علمی را به زبان‌های مختلف جستجو کنند و به منابع علمی معتبر در سطح جهانی دسترسی پیدا کنند.
۱۳ – اطلاع‌رسانی درباره مقالات جدید
کاربران می‌توانند از طریق پروفایل گوگل اسکالر خود، از مقالات جدید در زمینه‌های مورد علاقه خود یا از نویسندگان خاص مطلع شوند. با فعال کردن گزینه “Follow” کاربران ایمیل‌هایی دریافت میکنند که حاوی اطلاعات مقالات جدید مرتبط با موضوعات انتخابی آن‌هاست.
۱۴ – دسترسی به پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاهی
علاوه بر مقالات و کتاب‌ها، گوگل اسکالر پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری را نیز به کاربران ارائه میدهد. این ویژگی برای دانشجویان و پژوهشگرانی که به دنبال پایان‌نامه‌های مرتبط با موضوع خود هستند، بسیار مفید است.
۱۵ – ترکیب با سرویس‌های کتابخانه‌ای
گوگل اسکالر بهصورت خودکار با بسیاری از سرویس‌های کتابخانه‌ای دانشگاهی ترکیب شـده است. اگر مقاله‌ای که به دنبال آن هستید از طریق کتابخانه دانشگاه شما در دسترس باشد، گوگل اسکالر بهطور خودکار به شما اطلاع میدهد و لینک دسترسی به مقاله را فراهم میکند.
Video:An Intro to Using Google Scholar
آنچه در این مقاله گفتیم…
گوگل اسکالر به عنوان یک موتور جستجوی تخصصی برای محققان و دانشجویان، امکانات گسترده‌ای را برای دسترسی به منابع علمی و پژوهشی فراهم کرده است. با استفاده از جستجوی پیشرفتـه، فیلترهای متنوع و ابزارهایی مانند مشاهده استنادها و پروفایل‌های پژوهشگران، کاربران می‌توانند به‌راحتی به مقالات مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند. اگرچه برخی محدودیت‌ها نظیر عدم دسترسی رایگان به تمامی مقالات وجود دارد، اما گوگل اسکالر همچنان یک جستجوگر پرکاربرد برای جامعه علمی است.
نوشتـه شـده در تیم تحریریه نبض مارکتینگ
شاید برای شما هم سوال باشد…
۱ – چگونه میتوانم مقالاتی که رایگان نیستند را در گوگل اسکالر پیدا کرده و دانلود کنم؟
شما میتوانید با استفاده از گزینههای موجود در کنار نتایج جستجو، به نسخههای رایگان مقالات دسترسی پیدا کنید. در کنار برخی مقالات، لینکهایی به فرمت PDF یا HTML نمایش داده میشود که به نسخههای رایگان مقاله در سایتهای دانشگاهی، Open Access یا پلتفرمهایی مانند ResearchGate و Academia.edu هدایت میکنند. اگر همچنان به مقاله رایگان دسترسی نداشتید، میتوانید از نویسنده مقاله نسخه کامل را درخواست کنید.
۲ – آیا گوگل اسکالر بهصورت خودکار تمامی مقالات من را ایندکس میکند یا باید بهصورت دستی اضافه کنم؟
گوگل اسکالر بهطور خودکار بسیاری از مقالات را از منابع مختلف ایندکس میکند، اما اگر مقاله شما در لیست پیشنهادی نیامده باشد یا اشتباها ایندکس نشـده باشد، میتوانید آن را بهصورت دستی به پروفایل خود اضافه کنید. برای این کار باید وارد پروفایل خود در گوگل اسکالر شوید و گزینه “Add article manually” را انتخاب و مقاله را به صورت دستی وارد کنید.
۳ – چه تفاوتی بین جستجوی ساده و جستجوی پیشرفتـه در گوگل اسکالر وجود دارد؟
جستجوی ساده در گوگل اسکالر تنها بر اساس کلیدواژهها و عبارات انجام میشود، اما جستجوی پیشرفتـه به شما امکان میدهد جستجو را دقیقتر و با استفاده از فیلترهایی مانند نام نویسنده، سال انتشار، مجله خاص و حتی عبارات دقیق تنظیم کنید.
