کنیبالیزیشن چیست و چگونه به رتبه‌بندی سایت شما آسیب می‌زند؟

کنیبالیزیشن یکی از مشکلات رایج در بهینه‌سازی سایت‌ها برای موتورهای جستجو است که بسیاری از صاحبان وب‌سایت‌ها ممکن است از آن بی‌اطلاع باشند. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که چندین صفحه از یک سایت برای یک کلمه کلیدی یا موضوع مشابه بهینه‌سازی شـده‌اند و در نتیجه، این صفحات به‌جای کمک به یکدیگر، با هم رقابت می‌کنند. این رقابت باعث می‌شود که موتورهای جستجو نتوانند تشخیص دهند کدام صفحه باید رتبه بهتری بگیرد و در نهایت هیچ‌کدام از صفحات در فرآیند خدمات سئو عملکرد مناسبی نخواهند داشت. نتیجه این وضعیت، کاهش رتبه‌بندی، کاهش ترافیک ارگانیک و حتی از دست دادن فرصت‌های فروش و تبدیل است.

در این مقاله به بررسی، تشخیص و حل مشکل کنیبالیزیشن می‌پردازیم و روش‌های مختلفی مانند ادغام صفحات، استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ و بهینه‌سازی ساختار لینک‌های داخلی و… را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

کنیبالیزیشن چیست؟

کنیبالیزیشن در سئو به حالتی گفتـه می‌شود که چندین صفحه از یک وب‌سایت برای یک کلمه کلیدی یا عبارت مشابه رقابت می‌کنند. به بیان ساده‌تر، اگر شما چندین صفحه در سایت خود داشتـه باشید که برای یک عبارت یا موضوع خاص بهینه‌سازی شـده‌اند، این صفحات به نوعی با هم رقابت کرده و ممکن است به‌جای کمک به رتبه‌بندی بهتر، به تضعیف عملکرد یکدیگر منجر شوند. این وضعیت می‌تواند تاثیر منفی بر رتبه‌بندی کلی سایت داشتـه باشد.

مثال ساده‌ای از کنیبالیزیشن می‌تواند به این شکل باشد: فرض کنید وب‌سایتی درباره کفش‌ها دارید و چندین صفحه در مورد «کفش‌ها» ایجاد کرده‌اید. اگر همه این صفحات برای کلمه کلیدی «کفش» بهینه‌سازی شـده باشند، در واقع به‌جای استفاده از کلمات کلیدی خاص‌تر مانند «کفش ورزشی»، «کفش زنانه» یا «کفش ارتوپدی»، شما صفحات خود را در رقابت مستقیم با یکدیگر قرار داده‌اید. در نتیجه، موتورهای جستجو دچار سردرگمی می‌شوند که کدام صفحه را برای جستجوهای مرتبط با «کفش» در نتایج جستجو نمایش دهند. این سردرگمی ممکن است باعث شود هیچ‌یک از صفحات به خوبی رتبه نگیرند.

کنیبالیزیشن به ویژه زمانی مشکل‌ساز می‌شود که چندین صفحه برای همان کلمه کلیدی مشابه بهینه‌سازی شـده‌اند و این مسئله باعث می‌شود که آن صفحات نتوانند به‌درستی در موتورهای جستجو عملکرد مناسبی داشتـه باشند. وقتی چند صفحه از یک وب‌سایت به‌جای تقویت یکدیگر، با هم رقابت می‌کنند، اثرات منفی زیر مشاهده می‌شود:

• رقابت داخلی

صفحات سایت شما به‌جای اینکه ترافیک جذب کنند، با هم رقابت کرده و احتمال دارد هیچ‌کدام رتبه خوبی نگیرند.

• اتلاف منابع سئو

بهینه‌سازی چندین صفحه برای یک کلمه کلیدی به‌جای تمرکز بر یک صفحه قوی، منجر به تقسیم اعتبار بین صفحات مختلف می‌شود.

• کاهش ترافیک ارگانیک

وقتی گوگل نتواند تصمیم بگیرد که کدام صفحه مهم‌تر است، ممکن است ترافیک کمتری به هر دو صفحه هدایت کند.

بنابراین برای جلوگیری از کنیبالیزیشن بهتر است به‌جای ایجاد چندین صفحه مشابه، محتوای مرتبط را در یک صفحه جمع کنید یا برای هر صفحه کلمات کلیدی خاص‌تر و منحصربه‌فردی در نظر بگیرید. این کار باعث می‌شود که هر صفحه به‌طور بهینه و برای یک کلمه کلیدی خاص رقابت کند، بدون اینکه با صفحات دیگر سایت تداخل داشتـه باشد.

چرا کنیبالیزیشن به سئو سایت آسیب می‌زند؟

کنیبالیزیشن می‌تواند به شدت به سئو سایت آسیب بزند و بسیاری از مدیران سایت حتی از این موضوع آگاه نیستند. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که چندین صفحه از سایت برای یک کلمه کلیدی یا عبارت مشابه بهینه‌سازی شـده باشند و در نتیجه با هم رقابت کنند. این رقابت داخلی بین صفحات باعث می‌شود موتورهای جستجو نتوانند به‌درستی تشخیص دهند که کدام صفحه باید رتبه بهتری داشتـه باشد. در نتیجه، رتبه‌بندی کل سایت کاهش پیدا می‌کند و تاثیرات منفی زیر بر سئو سایت به وجود می‌آید:

۱ – کاهش قدرت صفحات

یکی از بزرگ‌ترین تاثیرات کنیبالیزیشن این است که به جای داشتن یک صفحه با قدرت بالا که می‌تواند رتبه خوبی در نتایج جستجو داشتـه باشد، شما چندین صفحه با قدرت متوسط دارید. این باعث می‌شود که اعتبار و سیگنال‌های سئو بین صفحات تقسیم شود و هیچ‌کدام از صفحات نتوانند به‌طور کامل به پتانسیل واقعی خود برسند. به عنوان مثال، اگر به جای یک صفحه قوی، دو یا چند صفحه ضعیف‌تر داشتـه باشید، نرخ کلیک (CTR) و ترافیک کلی سایت کاهش می‌یابد.

۲ – ضعیف شـدن بک‌ لینک‌ها و انکر تکست‌ها

بک‌ لینک‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش اعتبار صفحات سایت هستند. هنگامی که چندین صفحه برای یک کلمه کلیدی بهینه‌سازی شـده باشند، بک‌ لینک‌هایی که می‌توانستند به یک صفحه معتبر بروند، بین صفحات مختلف تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی باعث می‌شود که هر صفحه نتواند اعتبار کافی از بک‌ لینک‌ها بگیرد و در نتیجه در نتایج جستجو عملکرد خوبی نداشتـه باشد.

۳ – گیج شـدن موتورهای جستجو

وقتی چندین صفحه برای یک کلمه کلیدی مشابه بهینه‌سازی شـده باشند، موتورهای جستجو دچار سردرگمی می‌شوند و نمی‌توانند تصمیم بگیرند که کدام صفحه را به عنوان بهترین نتیجه نمایش دهند. این سردرگمی باعث می‌شود که گاهی رتبه‌بندی صفحات تغییر کند و صفحات اصلی که باید رتبه خوبی بگیرند، به جایگاه‌های پایین‌تری منتقل شوند.

۴ – کاهش نرخ تبدیل

یکی دیگر از تاثیرات منفی کنیبالیزیشن این است که نرخ تبدیل (conversion rate) سایت کاهش می‌یابد. زمانی که چندین صفحه برای یک کلمه کلیدی مشابه وجود داشتـه باشد، کاربران ممکن است به صفحاتی هدایت شوند که به‌طور کامل با نیازهای جستجوی آن‌ها مطابقت ندارد. این عدم تطابق باعث می‌شود کاربران از سایت شما سریعاً خارج شوند و فرصت تبدیل به مشتری را از دست دهید.

۵ – هدر رفتن بودجه کرال (Crawl Budget)

موتورهای جستجو سایت‌ها را در فواصل زمانی مشخصی کراول (crawl) می‌کنند. هنگامی که سایت شما دارای صفحات کنیبالیزه شـده باشد، ربات‌ گوگل ممکن است زمان و منابع خود را برای کراول صفحات مشابه صرف کنند و نتوانند به صفحات مهم‌تر و منحصربه‌فرد سایت شما دسترسی پیدا کنند. این مسئله به کاهش ایندکس شـدن صفحات مهم و در نهایت کاهش رتبه‌ سایت منجر می‌شود.

در نتیجه، کنیبالیزیشن می‌تواند تاثیرات جدی بر سئو سایت بگذارد و منجر به کاهش رتبه‌، ترافیک و حتی فروش شود. برای جلوگیری از این مشکل، باید محتوای مشابه را در یک صفحه ترکیب کرده یا کلمات کلیدی خاص و متمایز برای هر صفحه در نظر بگیرید.

چگونه کنیبالیزیشن را شناسایی کنیم؟

تشخیص کنیبالیزیشن در سایت شما بسیار مهم است، زیرا این مشکل می‌تواند به سئو و عملکرد کلی سایت آسیب جدی وارد کند. خوشبختانه روش‌های متعددی برای شناسایی این مشکل وجود دارد که می‌توان با استفاده از آن‌ها صفحات مشکل‌ساز را پیدا و اصلاح کرد. در ادامه به برخی از این روش‌ها اشاره می‌کنیم:

۱ – استفاده از گوگل سرچ کنسول (Google Search Console)

گوگل سرچ کنسول ابزاری رایگان و قدرتمند برای بررسی عملکرد صفحات سایت در نتایج جستجوی گوگل یا اصطلاحا SERP است. برای تشخیص کنیبالیزیشن با استفاده از این ابزار:

• وارد حساب کاربری سرچ کنسول خود شوید.
• به بخش «نتایج جستجو» در منوی «عملکرد» بروید.
• لیستی از کلمات کلیدی را که باعث جذب کلیک و نمایش شـده‌اند مشاهده خواهید کرد.
• با کلیک روی هر کلمه کلیدی، به بخش «صفحات» بروید تا URLهای مرتبط با آن کلمه کلیدی را ببینید.
• اگر بیش از یک URL برای یک کلمه کلیدی کلیک و نمایش داشتـه باشد، احتمالاً مشکل کنیبالیزیشن دارید.

۲ – استفاده از جستجوی سایت در گوگل

یک روش ساده و سریع برای یافتن کنیبالیزیشن استفاده از دستور «site:» در گوگل است. برای این کار:

• در نوار جستجوی گوگل دستور زیر را وارد کنید site:[نام دامنه شما] [کلمه کلیدی مورد نظر]
• این دستور لیستی از تمام صفحات سایت شما که برای آن کلمه کلیدی بهینه شـده‌اند را نمایش می‌دهد.
• اگر چندین صفحه با محتوای مشابه برای همان کلمه کلیدی ظاهر شوند، نشان‌دهنده کنیبالیزیشن است.

۳ – بررسی تاریخچه رتبه‌بندی کلمات کلیدی

این روش برای بررسی مشکلات کنیبالیزیشن در مورد یک کلمه کلیدی خاص مفید است. می‌توانید از ابزارهایی مانند Ahrefs یا SEMrush استفاده کنید:

• وارد حساب Ahrefs یا SEMrush شوید.
• دامنه سایت خود را در ابزار وارد کنید و به گزارش «کلمات کلیدی ارگانیک» بروید.
• کلمه کلیدی مورد نظر را جستجو کنید و تاریخچه رتبه‌بندی آن را مشاهده کنید.
• اگر برای یک کلمه کلیدی چندین URL از سایت شما رتبه‌بندی شـده‌اند و مرتبا جای خود را تغییر می‌دهند، این نشانه‌ای از کنیبالیزیشن است.

۴ – انجام ممیزی محتوا (Content Audit)

ممیزی محتوا به معنای بررسی و تحلیل تمامی محتوای سایت است. با انجام این ممیزی می‌توانید به راحتی محتوای تکراری یا صفحات با کلمات کلیدی مشابه را پیدا کنید:

• URLهای صفحات سایت خود را به همراه کلمات کلیدی مرتبط در یک جدول وارد کنید.
• با مرتب کردن کلمات کلیدی، به راحتی می‌توانید صفحات مشابه را شناسایی کنید.

۵ – استفاده از ابزارهای تخصصی کنیبالیزیشن

ابزارهایی مانند SEMrush و SE Ranking گزارش‌های مخصوصی برای شناسایی کنیبالیزیشن ارائه می‌دهند. برای مثال:

• در SEMrush از ابزار “Cannibalization Report” استفاده کنید. این ابزار تمامی کلمات کلیدی و صفحات مرتبط با آن‌ها را بررسی کرده و صفحاتی که برای یک کلمه کلیدی با هم رقابت می‌کنند را شناسایی می‌کند.
• در SE Ranking نیز ابزار “Rank Tracker” می‌تواند به شما کمک کند تا کلمات کلیدی و صفحات مشکل‌ساز را پیدا کنید.

با استفاده از این روش‌ها می‌توانید به راحتی مشکلات کنیبالیزیشن را شناسایی کرده و برای اصلاح آن‌ها اقدام کنید. این کار باعث می‌شود که صفحات سایت به درستی رتبه بگیرند و عملکرد کلی سایت در نتایج جستجو بهبود یابد.

چگونه مشکل کنیبالیزیشن را حل کنیم؟

حل مشکل کنیبالیزیشن نیازمند استفاده از روش‌های مختلف برای بهبود ساختار سایت است و اطمینان از اینکه هر صفحه به‌درستی بهینه شـده و با صفحات دیگر رقابت نمی‌کند. در ادامه به روش‌های مختلفی برای حل این مشکل اشاره می‌کنیم:

۱ – ادغام صفحات (Merge Pages)

اگر چندین صفحه دارید که برای یک کلمه کلیدی مشابه بهینه‌سازی شـده‌اند و به‌جای تقویت یکدیگر با هم رقابت می‌کنند، بهترین راه‌حل ادغام این صفحات است. این کار به این شکل انجام می‌شود:

• اطلاعات صفحات مختلف را در یک صفحه جدید و جامع جمع‌آوری کنید.
• محتوای جدید را در URL صفحه‌ای که عملکرد بهتری داشتـه منتشر کنید.
• صفحات دیگر را حذف کنید و آن‌ها را به صفحه جدید با ریدایرکت هدایت کنید.
• تمام لینک‌سازی داخلی به صفحات حذف‌شـده را به صفحه جدید به‌روزرسانی کنید.

ادغام صفحات باعث می‌شود که تمام سیگنال‌های سئو (مانند بک‌ لینک‌ها) به یک صفحه منتقل شوند و آن صفحه قدرت بیشتری برای رتبه گرفتن در نتایج جستجو پیدا کند.

۲ – استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ (۳۰۱ Redirects)

اگر چندین صفحه دارید که محتوای مشابه یا کلمات کلیدی مشابهی دارند، بهترین راهکار استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ است. این روش زمانی استفاده می‌شود که شما قصد دارید صفحات قدیمی را به یک صفحه جدید و معتبر هدایت کنید. برای این کار:

• صفحه‌ای که بهترین عملکرد و بیشترین ترافیک را دارد، انتخاب کنید.
• اطلاعات صفحات دیگر را در این صفحه ترکیب کنید.
• از ریدایرکت ۳۰۱ استفاده کنید تا تمام ترافیک از صفحات دیگر به این صفحه هدایت شود.

ریدایرکت ۳۰۱ نه‌تنها کاربران را به صفحه درست هدایت می‌کند، بلکه تمام اعتبار و لینک‌های خارجی صفحات قدیمی را به صفحه جدید منتقل می‌کند.

۳ – بهینه‌سازی لینک‌های داخلی

یکی از راه‌های مهم برای حل مشکل کنیبالیزیشن، بهبود ساختار لینک‌های داخلی سایت است. لینک‌های داخلی به گوگل کمک می‌کنند تا بفهمد کدام صفحه برای یک کلمه کلیدی مهم‌تر است. برای این کار:

• از صفحات کم اهمیت به صفحات اصلی لینک دهید.
• از انکر تکست‌هایی استفاده کنید که با کلمه کلیدی اصلی صفحه مورد نظر مطابقت داشتـه باشند.
• لینک‌های داخلی که به صفحات کنیبالیزه شـده هدایت می‌شوند را به صفحات اصلی تغییر دهید.

این کار به گوگل نشان می‌دهد که کدام صفحه باید در نتایج جستجو رتبه بهتری داشتـه باشد.

۴ – استفاده از تگ‌های Canonical

در مواردی که صفحات شما محتوای مشابه دارند اما نمی‌خواهید آن‌ها را حذف کنید یا ریدایرکت کنید، می‌توانید از تگ‌های Canonical استفاده کنید. این تگ به موتورهای جستجو می‌گوید که کدام صفحه اصلی و کدام صفحه کپی است. به عنوان مثال:

در کد HTML صفحه کپی، تگ Canonical را به شکل زیر اضافه کنید:

<link rel=”canonical” href=”https://yourwebsite.com/primary-page/” />

این کار باعث می‌شود که موتور جستجوی گوگل فقط صفحه اصلی را برای رتبه‌بندی در نظر بگیرد و صفحه‌های مشابه را نادیده بگیرد.

۵ – ایجاد صفحات جدید با اهداف متفاوت

گاهی اوقات می‌توانید به جای ادغام یا حذف صفحات، محتوای صفحات مختلف را به شکلی تغییر دهید که هر کدام اهداف متفاوتی را دنبال کنند. به عنوان مثال:

• اگر چندین صفحه درباره «کفش‌های ورزشی» دارید، یکی از صفحات می‌تواند محتوای آموزشی در مورد نحوه انتخاب کفش‌های ورزشی ارائه دهد و دیگری به معرفی و فروش محصولات بپردازد.
• هر صفحه را برای یک هدف خاص (مثل اطلاعاتی، تجاری یا تراکنشی) بهینه‌سازی کنید.

این کار به شما اجازه می‌دهد که هر صفحه را برای یک نوع قصد جستجو بهینه کنید و از رقابت داخلی جلوگیری کنید.

۶ – حذف صفحات بی‌ارزش

اگر یک صفحه کاملاً قدیمی است یا محتوای کم‌ارزش و ضعیفی دارد که به سایت شما هیچ کمکی نمی‌کند، می‌توانید آن را حذف کنید و با استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ به صفحه‌ای با محتوای بهتر هدایت کنید. این کار باعث می‌شود که ترافیک و اعتبار صفحه قدیمی به صفحه جدید منتقل شود و سایت شما به‌طور کلی عملکرد بهتری داشتـه باشد.

حل مشکل کنیبالیزیشن نیازمند تحلیل دقیق صفحات و محتوای سایت است. با ادغام صفحات، استفاده از ریدایرکت ۳۰۱، بهینه‌سازی لینک‌های داخلی و استفاده از تگ‌های Canonical، می‌توانید از رقابت صفحات داخلی جلوگیری کرده و سئو سایت خود را بهبود بخشید.

Video:Keyword Cannibalization in SEO: Quick Fix Guide

آنچه در این مقاله گفتیم

کنیبالیزیشن یکی از مشکلات پنهانی اما مهم در سئو است که می‌تواند به کاهش رتبه‌بندی صفحات، اتلاف منابع و سردرگمی موتورهای جستجو منجر شود. برای بهبود عملکرد سایت و افزایش ترافیک ارگانیک، باید این مشکل را به دقت شناسایی و اصلاح کرد. راه‌حل‌هایی مانند ادغام صفحات مشابه، استفاده از ریدایرکت ۳۰۱ و بهینه‌سازی ساختار لینک‌های داخلی از جمله موثرترین روش‌ها برای رفع کنیبالیزیشن هستند.

جان مولر (John Mueller)، تحلیلگر ارشد گوگل می‌گوید: «بهتر است چند صفحه قوی و مرتبط داشتـه باشید تا تعداد زیادی صفحه ضعیف که ارزش سایت شما را پراکنده می‌کنند.» این نقل قول به اهمیت تمرکز بر کیفیت و انسجام محتوای صفحات اشاره دارد و نشان می‌دهد که داشتن صفحات قدرتمند و بهینه، تأثیر بیشتری در رتبه‌بندی سایت خواهد داشت.

نوشتـه شـده در تیم تحریریه نبض مارکتینگ

شاید برای شما هم سوال باشد

Cannibalization – 1 چیست؟

کنیبالیزیشن زمانی رخ می‌دهد که چندین صفحه از یک وب‌سایت برای یک کلمه کلیدی مشابه بهینه‌سازی شـده‌اند و این صفحات به‌جای تقویت یکدیگر، با هم رقابت می‌کنند. این وضعیت باعث کاهش رتبه‌بندی صفحات و کاهش ترافیک ارگانیک سایت می‌شود.

۲ – کنیبال چیست؟

کنیبال، کوتاه‌شـده کنیبالیزیشن، به همین وضعیت در سئو اشاره دارد که در آن صفحات مختلف یک سایت برای یک عبارت کلیدی رقابت کرده و به عملکرد کلی سایت آسیب می‌زنند.

۳ – چگونه کنیبالیزیشن را شناسایی کنیم؟

برای شناسایی کنیبالیزیشن می‌توانید از ابزارهایی مانند گوگل سرچ کنسول یا جستجوی “site:[نام دامنه] [کلمه کلیدی]” در گوگل استفاده کنید تا صفحاتی که برای یک کلمه کلیدی بهینه شـده‌اند را پیدا کرده و رقابت داخلی را شناسایی کنید.